برچسب: NDF جیره

علوفه و تنش حرارتی

چه رابطه‌ای بین علوفه و تنش حرارتی در تابستان وجود دارد؟ در این تابستان علاوه بر تاسیسات سرمایشی از مواد الیافی قابل هضم‌تر استفاده کنیم.

علوفه و نشاسته در جیره

داده‌های قدیمی حاصل از دانشگاه میسوری نشان می‌دهد که تنش حرارتی pH شکمبه را به زیر 6 کاهش خواهد داد. چیزی مشابه با آن حالتی که وقتی علوفه در جیره از 65 درصد به کمتر از 35 درصد کاهش می‌یابد. تحت چنین شرایطی تخمیر ناکارآمد الیاف و تولید پروتئین میکروبیِ کمتر دور از انتظار نیست، که هر دوی این عوامل می‌تواند تولید شیر و ترکیبات شیر را کاهش دهد.

توصیه مرسومی که در شرایط تنش حرارتی می‌شود این است که علوفه‌ی کمتر و کنسانتره بیشتری در این شرایط به دام داده شود تا حرارت ایجاد شده از هضم الیاف کمتر شود. اما اگر ما جیره‌ای به دام بدهیم که از لحاظ علوفه در حالت «مرزی» قرار داشته باشد و مقدار زیادی نشاسته در جیره وجود داشته باشد، این کار تنها حالت وخیمی که از پیش در مورد pH شکمبه و تخمیر میکروبی وجود داشته را بدتر می‌کند.

NDF

 ما همچنین می‌دانیم که مقدار الیاف جیره اثر بسیار بزرگی بر روی پاسخ های جویدن دام دارد. همانطور که الیاف از 20 تا 25% ماده خشک جیره افزایش می‌یابد، گاوها زمان بیشتری را صرف خوردن می‌کنند، وعده‌های غذایی طولانی‌تری دارند، و بیشتر خوراک خود را سوا می‌کنند. شگفت انگیز اینکه بسته به کیفیت علوفه، 10 تا 30 درصد از انرژی خوراک می تواند صرف فعالیت جویدن خوراک شود!!!! برای گاوی که دچار تنش حرارتی است، خورانیدن جیره ای که NDF کمی دارد اما قابلیت هضم بالای NFD دارد بسیار بسیار با اهمیت است، چرا که این امکان را برای گاو فراهم می‌کند تا خوراک خود را در زمان کمتری هضم کند و انرژی کمتری برای هضم آن صرف کند.

جیره با علوفه بالا

در جیره‌هایی که علوفه‌ای با مقدار الیاف زیاد وجود دارد، گاوها ممکن است یک ساعت بیشتر در روز را صرف خوراک خوردن کنند. همان یک ساعت اضافی ایستادن سر آخور، در واقع یک ساعت از سایر فعالیت‌های دام کسر می‌کند (مثل استراحت کردن) و نتیجتاً گاو را مجبور می‌کند تا بیشتر بایستد؛ این عمل موجب می‌شود در دوره‌ای که خطر لنگش از قبل به دلیل تنش حرارتی افزایش یافته است، فشار بیشتری روی سُم‌ها وارد شود.

علوفه دارای NDF با قابلیت هضم بالا به کاهش کلی بار حرارتی تحمیل شده به دام کمک می کند و موجب فراهمی مناسب و نسبت های ایده آل VFA برای سنتز شیر و ترکیبات شیر می گردد. اما اگر علوفه با قابلیت هضم بالا در دسترس نباشد، برخی محققین نیز نشان داده اند که جایگزینی محصولات فرعی دارای NDF با قابلیت هضم بالا به جای علوفه می تواند تولید شیر را در تنش حرارتی بهبود دهد (مثل پوسته سویا، تفاله چغندرقند و منابع الیافی غیر علوفه مشابه). NDF علوفه می‌تواند از 75 به 60 درصد کل NDF جیره در تنش حرارتی کاهش یابد و تخمیر الیاف را نیز انتظار داشته باشیم.

مؤلفه کلیدی جایگزینی موفقیت آمیز منابع الیاف غیر علوفه‌ای با علوفه «حفظ مَت شکمبه‌ای متعادل در شکمبه» است. این مَت شکمبه‌ای به کاهش نرخ عبور منابع الیاف غیر علوفه‌ای کمک خواهد کرد و هضم شکمبه‌ای NDF را به اندازه 40 درصد افزایش خواهد داد که منجر به تولید شیر و ترکیبات شیر بیشتر خواهد شد.

NDF با قابلیت تخمیر بالا

نکته‌ی کلیدی در واقع این است که خوراندن NDF به شدت قابل تخمیر (از علوفه یا منابع الیاف غیر علوفه‌ای) موجب حفظ عملکرد شکمبه می‌گردد، موجب ایجاد پروفایلی از VFA می‌شود که از تولید شیر حمایت می‌کند و از تغییر مسیرهای بیوهیدروژناسیون در شکمبه، که موجب افت چربی شیر می‌شود، جلوگیری می‌کند. ما هنوز در حال یاد گرفتن اثراتی هستیم که تنش حرارتی بر رفتار گاو، خوراک مصرفی، و سلامت دام دارد. این اطلاعات جدید برای ما مفید هستند ولی ما نمی‌توانیم اصول اساسی خنک کردن دام یا دفع حرارت را نادیده بگیریم. اگر گاوها به طور کارآمدی خنک نمی‌شوند، تصحیحات جیره‌ای (نظیر افزایش الیاف قابل هضم) به طور کامل موثر نخواهند بود!!! این تابستان، اطمینان حاصل کنید که کیفیت علوفه و تاسیسات سرمایشی گاو در دامداری شما دست در دست هم و همگام با هم حرکت کنند.

دکتر احسان محجوبی، 17 اسفند 94

چقدر به فرآیند نشخوار کردن اهمیت می‌دهید؟ آیا استانداردهای فعالیت نشخوار کردن را می‌دانید؟ آیا می‌دانید در زمان فحلی چه مقدار نشخوار کردن کاهش می‌یابد؟

 نشخوار به وسیله‌ی عوامل تغذیه‌ای و مدیریتی نظیر مقدار و اندازه ذرات الیاف، شدت ازدحام در بهاربند، راهکارهای گروه‌بندی و سایر عوامل تنش زای موجود در سطح مدیریتی تحت تاثیر قرار می‌گیرد. امروزه سیستم‌های نظارت نشخوار در ایالات متحده در حال استفاده در سطح فارم هستند و برای شناسایی مشکلات تغذیه‌ای، گاوهای فحل، ناهنجاری‌های تغذیه‌ای گاوهای تازه‌زا و تصحیح پروتکل‌های درمانی بر اساس پاسخ گاو به کار می‌رود. باید بخاطر داشت که پاسخ فرآیند نشخوار کردن به عوامل تنش‌زای محیطی نزدیک به 24 ساعت زودتر از سایر معیارهای تشخیصی نمود پیدا خواهد کرد.

نشخوار به طور مثبت با زمان خوراک دادن و ماده خشک مصرفی ارتباط دارد. معمولا به دنبال دوره‌های مصرف زیاد خوراک با یک وقفه‌ی 4 ساعته، گاوها بیشترین زمان را صرف نشخوار کردن می‌کنند. محدود کردن کردن خوراک موجب کاهش نشخوار می‌شود:

هر یک کیلوگرم کاهش در ماده خشک مصرفی تقریبا به مدت 44 دقیقه در روز نشخوار کردن را کم می‌کند.

به ازای هر کیلوگرم ماده خشبی مصرف شده گاوها به اندازه 80-25 دقیقه نشخوار می‌کنند. میانگین زمان نشخوار به ازای هر کیلوگرم NDF تقریبا 150 دقیقه برای علوفه بلند برآورد شده است. اما داده‌های اخیر پیشنهاد می‌کند که صرفاً «مقدار و کیفیت الیاف» در جیره تعیین کننده‌ی فرآیند نشخوار کردن نیست و ما به عنوان دامدار و متخصص تغذیه می‌توانیم حداکثر این پاسخ را در دام تغییر دهیم.

متخصصان تغذیه عمدتا روی مولفه نشخوار کردن از این منظر که به وسیله شکل فیزیکی و قابلیت هضم تحت تاثیر قرار می‌گیرد رصد می‌کنند. ولی می‌دانیم که گاوها می‌توانند به طور اختیاری نشخوارکردن را متوقف کنند و در محیط‌های تنش‌زا نشخوار نکنند. مقوله‌ی مدیریت، امروزه در حال تمرکز روی این عوامل غیر تغذیه‌ای موثر در بحث نشخوار است.

شکل زیر نشان دهنده عوامل مختلف مدیریتی است که می‌توانند فرآیند نشخوار را تحت تاثیر قرار دهند. نشخوار کردن یک روند 24 ساعته دارد و معمولاَ گاوهای بالغ  480 تا 540 دقیقه در روز نشخوار می‌کنند.

اثر تراکم

افزایش تراکم دام از 100 به 142 درصد میزان نشخوار را به اندازه 24 دقیقه در روز کاهش می‌دهد، در حالی که نشخوار کردن حین ایستادن را 36 دقیقه افزایش می‌دهد، و نشخوارکردن در حالت خوابیده به اندازه 56 دقیقه در روز کاهش می‌دهد. گاوهایی که رتبه پایین‌تری از لحاظ اجتماعی دارند نسبت به گاوهای بالاتر از لحاظ اجتماعی 35 درصد نشخوار کمتری می‌کنند. این قضیه وقتی که دام‌های شکم یک و چند شکم را با هم مخلوط می‌کنیم مشهودتر است.

نشخوار کردن در گاوها در 80 درصد موارد معمولا در زمانی که گاو خوابیده است رخ می دهد. گاوهای دوست دارند بیشتر به پهلوی چپ بخوابند و نشخوار کنند (بیش از 55 تا 60 درصد موارد). از دو سالگی به بعد با افزایش سن میزان نشخوارکردن هم افزایش می‌یابد.

گاوها تقریبا 450-550 دقیقه در روز نشخوار میکنند. داده های بدست آمده با استفاده از سیستم های نظارت نشخوار نشان می‌دهد که تا چه حد نشخوار کردن تحت تاثیر عوامل مختلف قرار می‌گیرد. برای مثال: زایمان، 225- دقیقه در روز؛ فحلی، 75- دقیقه؛ سم چینی، 39- دقیقه؛ و ورم پستان 63- در روز. اگر از چنین سیستم‌هایی بهره می بریم، انحراف 30-50 دقیقه از فعالیت نشخوار کردن می تواند به عنوان معیاری برای شناسایی دام های مشکل‌دار استفاده می‌شود.

مطالعات اخیر نشان می‌دهد که انچه بیش از کل زمان نشخوار کردن اهمیت دارد، همانا تغییر روز-به-روز زمان نشخوار کردن است. مشخص شده است که استفاده از سیستم ثبت نشخوار موجب شناسایی زودتر دام‌های با جابجایی شیردان به اندازه 3 روز، گاوهای کتوزی به انداز 1/6 روز، عدم هضم به اندازه نصف روز، متریت به اندازه 0/8 روز، و ورم پستان به اندازه 0/8 روز شد.

داده‌های اخیر در مورد تنش حرارتی و نقش آن بر نشخوار نشان می‌دهد که یک رابطه منفی بین حداکثر THI روزانه و زمان نشخوار کردن وجود دارد و برای هر واحد بالای THI 76، نشخوار کردن به اندازه 2/2 دقیقه کاهش می‌یابد.

دکتر احسان محجوبی، 18 تیر 95