تاثیر تولید آغوز بر نیازهای غذایی گاوشیری براساس 2021 NASEM
میانگین تولید آغوز
سنتز آغوز در اولین دوشش حدود 4 کیلوگرم (برای اولین شیردهی) تا 8 کیلوگرم (برای گاوهای مسنتر) است و در اولین روز 8 تا 14 کیلوگرم برای گاوهای شیری هلشتاین دامنه دارد. این عدد در اولین دوشش در جرسیها حدود 4 کیلوگرم است ولی فصل تاثیر زیادی (حدود 2/5 کیلوگرم در زمستان و 6 کیلوگرم در تابستان) دارد.
میانگین غلظت برخی مواد مغذی مهم در آغوز در جدول زیر نشان داده شد.
a مقدار داخل پرانتز مرتبط با گاو جرسی میباشد. b مقدار پایین نشان دهنده آغوز در زمان استفاده از سلنیوم غیر آلی و مقدار بالاتر در زمان استفاده از مخمر سلنیوم
با فرض تولید 10 کیلوگرم آغوز، به طور میانگین یک گاو هلشتاین 14 مگاکالری انرژی بر طبق جدول بالا، 1.35 کیلوگرم پروتئین، 21 گرم کلسیم، 30 میلیگرم رتینول و 60 میلیگرم توکوفرول را در آغوز اولین روز پس از زایش ترشح میکند.
غلظت مواد مغذی
ترشح رتینول و توکوفرول به داخل آغوز به روشنی وضعیت ویتامین A و E گاو را تحت تاثیر قرار میدهد. غلظتهای پلاسمایی رتینول و توکوفرول به طور ناگهانی حدود 1 هفته پیش از زایش کاهش پیدا میکند که بخش زیادی از آن کاهش به دلیل انتقال به آغوز است. افزایش ویتامین E مصرفی از 1000 واحد بین المللی در روز به 4000 واحد در روز (طی 2 هفته پایانی ابستنی) از کاهش غلظت توکوفرول پلاسما پیشگیری کرد و ورم پستان درمانگاهی را کاهش داد.
خوراندن روزانه 2000 واحد بین المللی ویتامین E در هر روز طی 2 هفته پایانی آبستنی از کاهش غلظت توکوفرول پلاسما پیرامون زایش را کم کرد و شمار سلولهای پیکری را کاهش داد.
با فرض اینکه تولید آغوز در اولین روز پس از زایش 10 کیلوگرم باشد، یک گاو حدود 100 هزار واحد بین المللی ویتامین A (30 میلیگرم) و حدود 135 واحد بین المللی ویتامین E (50 میلیگرم آلفاتوکوفرول) از طریق آغوز در اولین روز پس از زایش از دست خواهد داد.
برگرفته از کتاب نیازهای غذایی گاوهای شیری (ترجمه: دکتر علی نیکخواه و دکتر حمید امانلو)
میانگین افزایش وزن روزانه گوساله قبل از شیرگیری موثر بر عملکرد
طبق نتایج مطالعات متعددی که صورت گرفته است، میانگین افزایش وزن روزانه قبل از شیرگیری (ADG) تاثیر قابل توجهی بر عملکرد شیردهی تلیسهها دارد.
تحقیقات Cornell در سال 2012 نشان داد که به ازای هر 454 گرم افزایش وزن روزانه بیشتر، 498 کیلوگرم شیر بیشتر در اولین دوره شیردهی و 1034 کیلوگرم شیر بیشتر در سه دوره شیردهی اول انتظار میرود. این اثر خطی بود، به این معنی که هر چه ADG در دوره قبل از شیرگیری بیشتر باشد، حیوان بازده بیشتری دارد.
نتایج تحقیقی دیگر در سال 2016، به ازای هر 454 گرم افزایش وزن بیشتر قبل از شیرگیری، 648 کیلوگرم شیر بیشتر در اولین دوره شیردهی نشان داد. جالب اینجاست که این تحقیقات نشان داد که این اثر در مورد تولید کل چربی و پروتئین شیر نیز صادق است.
هر 100 گرم ADG پیش از شیرگیری با 85 تا 111.3 کیلوگرم شیر بیشتر در طول اولین شیردهی همراه بود (Soberon et al., 2012).
نحوه به حداکثر رساندن میانگین افزایش وزن روزانه گوساله قبل از شیرگیری
به طور کلی، استرس گوساله را تا حد امکان محدود و رشد را تحریک کنید.
متاآنالیزی توسط گلسینگر و همکاران (2016) نشان داد که ADG قبل از شیرگیری (8 هفتگی) رابطه مثبتی با تولید شیر اولین دوره شیردهی دارد که تحت تاثیر چند عامل کنترل میشود.
مکمل ویتامینی پروبیوتیکی
مصرف ویتامینها و الکترولیتها برای تقویت سیستم ایمنی، بهبود رشد و افزایش وزن بدن اهمیت دارد. این مکملها سبب افزایش رشد استخوان ها و بزرگ شدن جثه گوساله میشوند. رشد جثه گوساله هرچه زودتر و در سنین کمتر آغاز شود، تلیسه در سن کمتری به وزن مناسب برای تلقیح و آبستنی میرسد و نخستین دوره شیردهی خود را آغاز میکند.
مصرف آغوز
مصرف کافی آغوز و ایمونوگلوبولینها نه تنها بر سلامت گوساله بلکه بر سرعت رشد بعدی و بهرهوری آینده آن نیز تأثیر میگذارد (Nocek و همکاران، 1984؛ DeNise و همکاران، 1989). تاثیرگذارترین عامل در زندگی گوسالهها که ADG، سلامت و عملکرد مادام العمر را پیشبینی میکند، مدیریت آغوز است. تغذیه با مقدار صحیح آغوز با کیفیت (دارای حداقل 50 گرم IgG در هر لیتر) مناسب و در زمان مناسب مهمترین کاری است که میتوانید برای یک گوساله انجام دهید.
مصرف استارتر
مصرف استارتر گوساله قبل از شیرگیری با میزان افزایش وزن روزانه در روزهای پس از شیرگیری ارتباط نزدیکی دارد (Stamey et al., 2012). ماده خشک مصرفی استارتر گوساله در 8 هفته اول نیز عملکرد اولین شیردهی را بهبود بخشید. خوراک مصرفی در زمان از شیرگیری رابطه مثبتی با تولید در اولین دوره شیردهی دارد (Heinrichs and Heinrichs, 2011). با استفاده از برنامه مناسب شیردهی و مصرف استارتر (3 روز متوالی به میزان 1500 گرم) میتوانید گوسالهها را در سن 60 روزگی با وزن مناسب (2 برابر وزن تولد) از شیر گرفته و به دنبال آن بهترین نتایج را در پرورش تلیسه خواهید گرفت.
جمع بندی
در کل بهبود ADG قبل از شیرگیری با تولید بیشتر شیر در اولین دوره شیردهی همراه است. از جمله عوامل تاثیرگذار در بهبود افزایش وزن گوساله، میتوان به مدیریت آغوز، پیشگیری و درمان به موقع اسهال و استفاده از استارتر با کیفیت اشاره کرد.
براساس این مطالعه وزن بدن گوساله و ADG در هفتههای 6 و 8 اثرات مثبت قابل توجهی بر تولید شیر، چربی و پروتئین کل 305 روز اول شیردهی دارد. روند جلو افتادگی آبستنی و تولید شیر، تا پایان عمر اقتصادی گوساله ادامه دارد و میانگین تولید شیر به ازای هر گاو در گله را افزایش میدهد.
چند صباحی است که برنامه های تغذیه محدود و دقیق در جیره تلیسه (تغذیه تلیسه ها) با جیره های پر کنسانتره-کم علوفه در آمریکا مطرح شده است. مطالعات اخیر در امریکا نشان می دهد که هزینه های خوراک در پرورش تلیسه در سال های اخیر به شدت افزایش یافته است و به 73 درصد رسیده است. برنامه های مرسوم پرورش تلیسه شامل تغذیه مقادیر زیاد علوفه است.
هدف این برنامه های نوین در واقع کم کردن مقدار علوفه از جیره تلیسه ها و فراهم بودن علوفه برای گاوهای بالغ میباشد و از این راه به تامین علوفه گله نیز کمک می کند. همانطور که می دانید و در گله نیز آن را لمس کرده اید، افزایش ماده خشک مصرفی با افزایش سرعت عبور مواد و کاهش قابلیت هضم همراه است. کاهش در قابلیت هضم بیشتر برای کنسانتره اتفاق می افتد. به طور ساده می توان نتیجه گرفت که کاهش خوراک مصرفی و افزایش مقدار کنسانتره در جیره باعث افزایش هضم کنسانتره و نیز افزایش بازده می گردد. بازده خوراک (خوراک مصرفی به ازای افزایش وزن) به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله: ژنتیک، کیفیت علوفه، سرعت رشد یا مرحله رشد، BCS یا ترکیب بدن، تنش سرمایی یا گرمایی، و سطح فعالیت. این نوع برنامه ها هنوز در ابتدای راه هستند و این مقاله سعی بر نشان دادن راهی به سمت آینده دارد تا اگر دامداری تمایل به استفاده از این روش ها در پرورش تلیسه (تغذیه تلیسه) داشت، پایه ای علمی در اختیار داشته باشد. جهت انجام این برنامه در پروش تلیسه توصیه هایی در مورد مواد مغذی و مدیریت وجود دارد که باید به آنها عمل گردد:
1- جیره ای کاملاً متوازن به دام هایتان دهید:
وقتی از این برنامه در پرورش تلیسه استفاده می کنید تلیسه ها نباید به علوفه سرک دسترسی داشته باشند و همه چیز باید در ترکیب TMR باشد و فقط یک بار در روز دام ها را تغذیه کنید.
2- پروتئین جیره:
جیره را بر اساس CP و پروتئین محلول بالانس کنید.
14 تا 15 درصد CP برای تلیسه های پیش از بلوغ (خوراک مصرفی بر اساس 2/15 درصد وزن بدن)
13 تا 14 درصد CP برای تلیسه های پس از بلوغ (خوراک مصرفی بر اساس 1/65 درصد وزن بدن)
حداقل 30 تا 35 درصد پروتئین محلول در جیره تلیسه داشته باشید. پروتئین محلول در واقع بخشی از CP از که در آب یا مایع شکمبه به شدت محلول است و به سرعت توسط میکروب ها تجزیه میشود. همه بخش های نیتروژن غیر پروتئینی وبخشی از پروتئین حقیقی را نیز شامل میشود. بیشتر پروتئین در ذرت سیلوشده در واقع پروتئین محلول است.
بیش از 25 تا 30 درصد RUP (پروتئین عبوری) در این نوع برنا مه ها مورد نیاز نیست.
تغذیه محدود و دقیق تلیسه (تغذیه تلیسه)
در پرورش تلیسه برای تلیسه ها کل پروتئین تغذیه شده به اندازه بخشهای مختلف پروتئین اهمیت دارد. پژوهش ها نشان میدهد که وقتی پروتئین خام جیره تلیسه بین 14 تا 14/5 درصد باشد بازده استفاده از پروتئین حداکثر میگردد.
3-انرژی:
فرقی نمی کند شما تلیسه ها را با چه برنامه ای تغذیه میکنید ولی تلیسه های شما باید انرژی لازم برای افزایش وزن حدود 800 تا 900 گرم در روز را دریافت کنند که معادل 285 کیلوکالری به ازای هر کیلوگرم جثه متابولیکی است.
4-الیاف:
مقدار الیاف مورد نیاز تلیسه به خوبی بررسی نشده است ولی تلیسه های تغذیه شده با 19 درصد NDF نشانی از بیماری های متابولیکی نداشتند. وقتی NDF جیره تلسیه کم است شما باید تلیسه ها را به طور کنترل شده تغذیه نمایید و این دقیقاً برنامه تغذیه محدود میباشد.
5- ویتامین ها و مواد معدنی:
داده ای در مورد مقدار مورد نیاز این اقلام در جیره تلیسه با برنامه های تغذیه محدود شده وجود ندارد ولی به نظر می رسد همان غلظت های توصیه شده توسط NRC کفایت کند.
6- منبع علوفه:
منبع علوفه بسیار اهمیت دارد. البته مقدار دانه موجود در ذرت سیلوشده امریکا با کشور ما تفاوت زیادی دارد. ولی در پرورش تلیسه توصیه بر آن است اگر از ذرت سیلو شده استفاده میکنید حتما مراقب باشید. البته بیشتر مطالعات تغذیه تلیسه ها از ذرت سیلو شده استفاده کرده اند و نتیجه بدی مشاهده نکردند. وقتی مقدار غلات بالا در این برنامه می دهید به یونجه هم توجه کنید چرا که این مقدار غلات در ترکیب با یونجه موجب نفخ کفی می گردد. در واقع وقتی سطح کنسانتره خیلی بالاست (حدود 75 درصد ماده خشک)، نفخ کفی در 10 تا 15 درصد تلیسه ها دیده می شود. گنجاندن کاه در چنین جیره ای شدنی است ولی توصیه نمی شود چرا که باعث دفع مواد مغذی در مدفوع می گردد.
جدول 1- نمونه ای از یک جیره تلیسه پرعلوفه یا پر کنسانتره
اقلام خوراکی
جیره تلیسه پر علوفه
جیره تلیسه پر کنسانتره
ذرت سیلو شده
76/92
32/98
ذرت آسیاب شده
0
27/98
پوسته سویا
7/21
25
کنجاله کلزا
5/67
9/62
کنجاله سویا
7/12
0
جوش شیرین
0/67
0/67
مکمل مواد معدنی-ویتامینه
2/4
3/75
علوفه به کنسانتره
77 به 23
33 به 67
CP (%)
10/18
12/31
ME (مگاکاری درکیلوگرم)
2/47
2/46
ماده خشک مصرفی
6/5
6/2
به جای پوسته سویا شما میتوانید از تفاله چغندر قند یا سبوس و اندکی تغییر در بخش پروتئینی جیره تلیسه، مواد مغذی را تامین کنید
توصیه های مدیریتی در هنگام استفاده از این برنامه
1- وزن کشی:
هیچ ابزاری مفید تر از وزن کردن تلیسه در جهت کنترل رشد آنها در پرورش تلیسه وجود ندارد. یکی از نیازمندی های اصلی و ضرورت های این برنامه ثبت وزن به طور منظم است. زمان های حیاتی در وزن کردن تلیسه ها عبارتنداز: پس ازشیرگیری، پیش از تلقیح، در زمان تلقیح، هنگام تایید آبستنی و پیش از زایش. به طور کلی هر زمانی که تلیسه را جابجا میکنید باید آن را وزن کشی کنید.
در یک زمان خاص از روز همیشه تلیسه ها را وزن کنید!
ماهی یک بار بهترین است ولی اگر شرایط آن را ندارید و گله شما از ثبات خوبی برخوردار است می توانید فاصله وزن کشی را بیشتر کنید.
اگر نمی توانید همه را وزن کنید گروه کوچکی از آنها را انتخاب کنید که نماینده واقعی بهاربند باشند.
2- اندازه گروه:
همواره داشتن گروهی از تلیسه ها که از نظر شکل و ظاهر هم اندازه باشند مطلوب است. بزرگتر از 4 ماهگی تلیسه ها باید در گروه هایی باشند که دامنه وزنی آن حدود 90 کیلوگرم باشد (یعنی از میانگین 90 کیلو بیشتر یا کمتر). پس از تلقیح می توان دامنه را بیشتر کرد و به 135 کیوگرم نیز رسید.
3- فضای آخور:
شاید یکی از مهمترین توصیه های این روش فضای آخور مورد نیاز باشد. همانطورکه تلیسه ها بزرگ می شوند (از 4 تا 22 ماهگی) به 35 تا 60 سانتیمتر فضای آخور به ازای هر راس نیاز مندند.
4- از خاک اره و کاه به عنوان بستر استفاده نکنید. چرا که تلیسه به دلیل پر نشدگی کامل شکمبه مبادرت به خوردن خاک اره یا کاه می نماید.
5- در زمان اجرای این برنامه تلیسه ممکن است سر و صدای زیادی ایجاد کنند ولی پس از 10 تا 14 روز به این برنامه عادت می کنند.
اگر می خواهید از این برنامه بهره ببرید، نقطه آغازین می تواند دادن جیره تلیسه با 50 درصد غله و 50 درصد علوفه باشد.
خلاصه:
ما در ابتدای راه این برنامه ها هستیم ولی نتایج مطالعات از سودمندی این روش حمایت می کنند و نشان می دهد که تولید شیر در آینده به مخاطره نمی افتد.
جدول 2- احتیاجات غذایی تلیسه های شیری در برنامه های تغذیه دقیق و محدود برای افزایش وزن حدود 800 تا 900 گرم
برگزاری سمینار آموزشی اقتصاد دامپروری و روش های بهبود بهره وری در شهر شیراز
شرکت دامدار برتر در راستای برگزاری سمینارهای آموزشی در سراسر کشور به منظور ارتقای دانش فعالان این صنعت و نیز به اشتراک گذاشتن آخرین یافته ها در خصوص دامداری و دامپروری، سمینار اقتصاد دامپروری و روش های بهبود بهره وری را در تاریخ 6 تیر ماه 1397 در هتل پارک سعدی شیراز برگزار کرد.
این سمینار با حضور پرورش دهندگان گاو شیری فعال و صنعتی استان فارسبرگزار گردید. سخنرانان این سمینار آقای مهندس فرساد محقق بودند که ضمن بررسی نقاط کلیدی در دامداری و تاکید بر افزایش بهره وری اقتصادی به بررسی نقاط قوت و ضعف دامداری های ایران بالاخص در مسائل مدیریت تولید مثل ، تغذیه و جایگاه پرداختند.
در این سمینار بر روی اهمیت پرورش گوساله و تلیسه، دوران انتقال و پرورش گاو خشک تاکید بسیار زیادی شد و راهکارهای عملی و علمی با توجه به اطلاعات روز دنیا برای دامداران تشریح شد.
ارائه استانداردهای بین المللی و همچنین مقایسه آن با دامداری های ایران فرصت مناسبی را برای حاضرین در جلسه بوجود آورد تا ضمن مقایسه گله های تحت مدیریت خود با اعداد و ارقام ارائه شده، به بحث و تبادل نظر در خصوص مشکلات و معضلات و همچنین نقاط قدرت و ضعف گله ها بپردازند.
در این سمینار به عنوان نمونه از اطلاعات واقعی یکی از گله های استان فارس برای نرم افزار تخصصی مدیریت اقتصادی گله شرکت دامدار برتر استفاده شد و اهمیت بالا بردن سطح ایمنی گله، بهبود تولید مثل و کاهش اسکور حرکتی و ارتباط آنها با درآمد ریالی گله ها از طریق محاسبه سود و زیان در نرم افزار به صورت کاملا شفاف و با بیان ساده نشان داده شد.
برگزاری سمینار آموزشی اقتصاد دامپروری توسط گروه دامدار برتر
وزن بدن هدف برای تلیسه بر این اساس پیشنهاد شده است که هر دو عوامل ژنتیکی و سایر عوامل محیطی می توانند وزن بلوغ را تحت تاثیر قرار دهند.
این عوامل نه تنها در تنوع مشاهده شده در مورد وزن بلوغ سهیم هستند بلکه در فازهای مختلف رشد زندگی تلیسه نیز اثر گذارند.
تنوع ژنتیکی نه تنها از نژادهای مختلف حاصل می شود بلکه در داخل نژاد نیز تنوع ژنتیکی نیز وجود دارد. مثالی از تنوع داخل نژادی در گله ای در مینسوتا دیده شده است که حاصل انتخاب ژنتیکی متنوع برای گاوهای هلشتاین با جثه بزرگ در برابر جثه کوچک از سال 1966 تا 1994 بوده است. این داده ها با داده های مطالعه ای دیگر در بین سالهای 1990 تا 1995 متفاوت بوده است. تنوع بسیار زیادتری در بین 28 دام شکم 1، 61 دام شکم 3 و 64 گاو شکم 4 در آن داده ها وجود داشت.
همانطور که دکتر هافمن از دانشگاه ویسکانسین نیز بدان اشاره کرده است متغیرهای محیطی بسیاری به غیر از تغذیه وجود دارند که وزن بلوغ را تحت تاثیر قرار می دهند و او به 17 مورد از آنها اشاره کرده است. تغذیه به نوبه خود از متغیرهای زیادی تشکیل شده است که در میان آنها بزرگترین عامل، ماده خشک مصرفی است. داده های تلیسه به کار رفته در NRC سال 2001 روابط بین مصرف پیش بینی شده و مشاهده شده را ارزیابی کرده است. وقتی مصرف کم بوده است داده های NRC دامنه کمی از لحاظ پراکندگی دارند و به نظر می رسد با افزایش ماده خشک مصرفی پراکندگی داده ها بسیار زیادتر می شود.
هافمن 2 محدودیت عمده در مورد وزن کشی تلیسه و ترسیم نمودار رشد آنها را ذکر کرده است. اول اینکه افزایش وزن مطلوب روزانه یک تلیسه در یک سن معین به پتانسیل ژنتیکی بدن او مربوط است. دوم اینکه نمودارهای رشد بر اساس نژاد به کار رفته برای تک تک تلیسه ها در واقع تنوع ژنتیکی مربوط به جثه در داخل نژاد را محاسبه نمی کند.
پژوهشگران دانشگاه کرنل پیشنهاد کردند که رشد تلیسه یا وزن بدن تلیسه را به صورت تابع ساده ای از وزن بالغ بدن بیان کنیم (وزن بدن گاوهای شکم 3 در فاصله بین 120 تا 180 روز پس از شیردهی). در حالی که درک وزن بالغ گاوها در اکثر گله های بزرگی که گاوهای خود را از نقاط مختلفی خریداری کرده اند که فاقد اطلاعات ژنتیکی است سخت است، دکتر هافمن یک وزن بدن جایگزین را که بر اساس وزن بدن روز صفر تا 12 روز بعد از زایمان به دست می آید پیشنهاد کرده است. همانطور که توسط هافمن پیشنهاد شده است، به دست آوردن وزن بلوغ گاوها در یک گله چه به وسیله باسکول و چه به وسیله کمربندهای وزن کشی کار ساده ای نیست و تلاقی نژادی نیز داده ها را پیچیده تر میکند.
هافمن سپس یک استاندارد رشد جهانی را ابداع کرد (جدول پایین). یکی از مزایای این جدول این است که اثر تنوع در شد را که به وسیله ژنتیک ایجاد می شود از بین می برد.
چندین محدودیت بزرگ بر سر راه استفاده از راهکار استفاده از وزن بلوغ در گله وجود دارد. اول از همه نیاز به یک روش ساده برای جمع آوری وزن بدن و اندازه گیری های ارتفاع جدوگاه هر گاو بالغ است. مشکل بسیار بزرگتر عملی، گروه بندی و انتقال تلیسه هاست.
در آخر باید متذکر شد که وزن کشی تلیسه و گاوهای بالغ هر گله ای به جیره نویسی دقیق تر برای همان گله خاص کمک می کند. به عنوان نکته ای کاربردی برای متخصصان جیره نویسی باید گفت که برای استفاده از مدل های تغذیه ای تلیسه نرم افزار NRC بهترین روش برای نتیجه گرفتن، داشتن وزن بلوغ گاوهای آن گله است.
تغذیه تلیسه ها با جیره هایی که حاوی سطوح بالاتری از کربوهیدرات غیر الیافی (NFC) هستند موجب بهبود بهتر افزایش وزن روزانه از 12 تا 28 هفتگی می شود.
در طول 2 سال اول زندگی، نیازهای غذایی تلیسه های شیری به شدت متفاوت خواهد بود. «حتی با اینکه تحقیقات قبلی نشان داده اند که تغذیه جیره های پر کنسانتره افزایش وزن و بازده خوراک را بهبود می دهد، اما باید توجه کنیم که اجزای کنسانتره ممکن است به شدت متفاوت باشند».
بوتیرات و پروپیونات مهمترین اسیدهای چرب فرار برای توسعه و رشد شکمبه در گوساله های جوان هستند. جیره هایی که مواد به سهولت قابل تخمیر (مثل دانه جو یا ذرت فرآوری شده) فراهم می کنند، می توانند تولید این 2 اسید چرب را افزایش دهند و رشد و توسعه شکمبه را تقویت کنند.
بنابراین گروه تحقیقاتی دکتر نِنیچ در دانشگاه پوردو امریکا مطالعات جالبی انجام دادند (هرچند دکتر نِنیچ الان دیگر در آن دانشگاه حضور ندارد) تا تعیین کنند که بهترین راهکار برای خورانیدن کنسانتره و افزایش رشد تلیسه ها و بازده خوراک چیست.
جیره ها طوری فرموله شدند که سطوح بالا یا پایین NFC داشته باشند. در مطالعه اول که شامل 3 تیمار بود، گروهی جیره با NFC بالا، گروهی جیره NFC پایین، و گروه آخر جیره با NFC پایین همراه با چربی برای هم-انرژی شدن با تیمار 1 دریافت کردند.
تلیسه هایی که جیره های NFC پیین+چربی دریافت کرده بودند در روزهای 56 و 112 مطالعه سنگین تر از آنهایی بودند که جیره NFC پایین بدون چربی دریافت کردند، و این به اندازه 9 کیلوگرم اختلاف بین تیمارها بود.
افزایش وزن روزانه در 56 روز اول مطالعه در تلیسه های تغذیه شده با NFC پایین+ چربی به ترتیب به اندازه 14/9 و 8/9 درصد بالاتر از تلیسه های تغذیه شده با جیره NFC پایین و NFC بالا بود. بازده خوراک نیز به اندازه 12/7 درصد در تلیسه های تغذیه شده با چربی بالاتر بود.
تلیسه های تغذیه شده با NFC پایین هزینه های کمتری به ازای هر روز داشتند که قابل انتظار بود چرا که با محصولات فرعی و ضایعات تغذیه شده بودند. اما هزینه خوراک به ازای هر کیلوگرم افزایش وزن برای تلیسه های تغذیه شده با NFC پایین + چربی پایین ترین مقدار بود.
بخش بزرگی از جیره های با NFC بالا حاوی ذرت هستند که ممکن است قیمت بالایی داشته باشند و موجب افزایش قیمت جیره ها شده باشند. همراه با ماده خشک مصرفی بالاتر در جیره های با NFC بالا که در این مطالعه مشاهد شد، این داده ها نشان داد که منابع جایگزین دیگری ممکن است مقرون به صرف تر باشند.
در آزمایشی دیگر همین گروه نشان دادند که گوساله هایی که در دوره شیرخوارگی استارتر با کیفیت و با NFC بالا دریافت کردند نسبت به آنهایی که با برنامه معمول و استارتر ضعیف تر در دوره پیش از شیرگیری تغذیه شده بودند، پس از شیر گیری و تغذیه با جیره با NFC پایین بیشتر ضربه خورده بودند و این دقیقا چیزی است که در بیشتر دامداری های ایران دیده می شود به طوری که عملکرد گوساله در دوره پیش از شیرگیری خوب است و به یکباره پس از شیرگیری و رفتن روی جیره های کم کیفیت عملکرد کاهش می یابد.
وقتی گوساله ها با جیره های با کیفیت و NFC بالا در دوره پیش از شیرگیری تغذیه می شوند، حفظ همان شرایط جیره ای برای دوره پس از شیرگیری در این گوساله ها بسیار حساس تر و مهم تر می باشد. لذا استفاده از ترکیباتی مثل گروئر یا جیره ای که تزدیک به استارتر پیش از شیرگیری باشد می تواند به شما در داشتن گوساله های شاداب تر کمک کند.
تبادل نظر فنی 3 : دلیل باروری پایین تلیسهها در برخی بازههای زمانی از سال چیست
یکی از مهمترین بخشهای یک دامداری صنعتی شیری گروه پرورش تلیسه میباشد. اکثر دامداران به اشتباه بر این تصوراند که چون این دسته از گله تولیدی ندارند پس لزومی هم ندارد که توجه مدیریتی و تغذیهای خاصی نیز به آنها مبذول داشت. در صورتیکه تأخیر در آبستنی در این گروه یکی از هزینههای نهفتهای است که دامداران آن را به جریمه عدم مدیریت صحیح خود پرداخت میکنند. زیر بنای یک گله خوب، بهاربند پرورش تلیسه خوب است.
به طور کلی در گله ما باروری تلیسهها بسیار خوب و 65 تا 70 درصد است و با چنین مشکلی برخورد نکردهام. ولی به طور کلی ما اقداماتی را برای افزایش و بالا نگه داشتن همین نرخ انجام دادهایم. در گروه پای کل (40-50 روز) توجه زیادی به BCS نمیکنیم و به طور کل فشاری روی تلیسه وارد نمیکنیم. ویتامینها را به ویژه ویتامین E و تا حدی ویتامین A را در جیره افزایش میدهیم.
یک تجربه بسیار ارزشمند اینکه در سالهای پیش با کاهش سن تلقیح (حدودا 13 تا 13 ماه و نیم) ما کاهش باروری، افزایش مرده زایی، حذف زیاد در شکم اول و تولید پایین را مشاهده کردیم و جالبتر اینکه با افزایش سن تلقیح به 15 ماه، ما شاهد افزایش باروری، تولید بسیار بالا در شکم یکها، و کاهش حذف در شکم اول بودیم.
مهندس محرمی (دامداری فکا، اصفهان، 2760 راس دوشا )
با توجه به تجربیات بنده، ژنتیک یکی از مهمترین عوامل است. از آنجایی که بیشتر گلهها روی تولید شیر کار میکنند و رابطه آن با تولید مثل منفی است یکی از عمدهترین دلایل ژنتیک میتواند باشد. استفاده فشرده از اسپرم سکس شده نیز به طور چشمگیری میتواند باروری را کاهش دهد. ما خودمان کاهش 10 درصدی باروری را با استفاده از اسپرمهای سکس شده تجربه کردیم.
گرما و تنش حرارتی میتواند به طور مقطعی یکی از عوامل باشد و با توجه به اینکه تاسیسات و بهاربندهای نگهداری تلیسهها دارای وسایل سرمایشی نیست و عمدتاً تراکم در این گروهها بسیار بالاست کاهش باروری را میتوان انتظار داشت. بیشتر علوفه بیکیفیت و حتی دارای کپک به این گروه از دامها داده میشود که اثر منفی آن بر روی تولید مثل شناخته شده است. همچنین مدارکی مبنی بر رابطه بسیار نزدیک بیماریهایی نظیر BVD و IBR با تولید مثل تلیسهها وجود دارد.
مهندس جهانی مقدم (دامداری شهریار صفاری 900 راس دوشا )
1- تراکم بالا و عدم دسترسی تلیسهها به صورت یکسان به خوراک که موجب تفاوت رشد در تلیسهها و یک دست نبودن تلیسهها میشود.
2- بهداشت نامناسب بستر
3-استفاده از باقیمانده خوراک گاوهای شیری جهت تغذیه تلیسهها (خوراک گاوهای شیری حاوی انرژی بالا بوده که منجر به چاقی تلیسهها میشود).
4-استفاده از خوراک کم کیفیت یا پسمانده که حاوی مقادیر بالای سموم قارچی بوده و میتواند تأثیر منفی بر باروری تلیسهها داشته باشد.
باتوجه به اینکه تلیسه به عنوان دام غیر مولد در نظر گرفته میشود عمدتاً مورد بیمهری قرار میگیرد. با افزایش و نوسان قیمت مواد غذایی، محصولات فرعی و ضایعات کارخانهها بدون آنالیز دقیق به مصرف تلیسه میرسد که خود موجب عدم یکنواختی و پاسخ تولید مثلی نامناسب میگردد. پسماندههای گاوهای شیری (که در بیشتر مواقع در تابستان کیفیت نامطلوبی دارند)، سیلو و یونجه بیکیفیت که در برخی مواقع حاوی کپک نیز میباشند و نیز مواد خوراکی ته انبار که معمولاً همه به مصرف تلیسهها میرسد میتواند از عوامل کاهش باروری باشند.
بیماریهای انگلی، فصل سال، خود شخص تلقیحگر، پروتوکلهای همزمانی فحلی از عوامل دیگری هستند که روی باروری تأثیر گذارند. در آب و هوای گرم تلقیح باید زودتر انجام شود که در مواردی به آن توجه نمیشود. به طور کلی کم توجهی مهمترین عامل باروری پایین تلیسهها در گلههایی است که با این مشکل روبرو هستند.
تلیسهها اگر در حال کاهش وزن باشند به تجربه دیده شده که باروری پایینی دارند و اگر در حال افزایش وزن باشند باروری خوبی خواهند داشت. استرس حرارتی به شدت باروری را کاهش میدهد و در گلههایی حتی از 70 به 50 درصد کاهش یافته است. از آنجایی که علایم فحلی را زودتر نشان میدهند ماموران تلقیح به اشتباه آنها را زود تلقیح میکنند ولی به تجربه دیدهام که باید دیرتر تلقیح شوند و این باعث افزایش نرخ باروری میگردد.
مهندس بهشتی (مشاور تغذیه دامداریهای استانهای تهران ، البرز، قزوین و …)
عوامل بسیار زیادی در این امر دخیل هستند ولی به طور کلی میتوان آنها را به دو دسته عومل تغذیهای و مدیریتی تقسیم کرد و مهترین آنها را برشمرد:
الف) مدیریتی: 1- افزایش تراکم گروه تلیسههای آماده تلقیح، 2- استرس تلیسهها در زمان انجام عملیات تلقیح، 3- استفاده از اسپرم سکس، 4- گزارش اشتباه ساعت فحلی به دلیل عدم توجه به فحلیابی مناسب و مستمر در تلیسه
ب) تغذیهای: 1- کمبود ویتامین A و بتاکاروتن در زمان کمبود علوفه مرغوب، 2- استفاده از علوفه کپک زده با سطوح بالای مایکوتوکسینها، 3- BCS بالای تلیسه و 4- عدم تعادل انرژی و پروتئین جیره
گروه علمی دامدار برتر:
1- تأمین انرژی و پروتئین به مقدار توصیه شده.
2- داشتن یک گروه تلیسه پای کل که از لحاظ ویتامینهای A , E بسیار سطح بالایی داشته باشد.
3- رعایت نسبت CP:ME حدود 58-60 برای گروه پای کل.
4- نظارت دقیق قد و وزن و مقایسه با نمودارهای استاندارد با کمک برنامههای تحت اکسل که به زودی روی سایت قرار خواهد گرفت.
5- شستن آبخوریها با آهک نیز میتواند مؤثر باشد.
6 – عدم استفاده از مواد خوراکی فاسد، کپک زده و پسمانده برای گروه پای کل
7- اخیراً برخی مواد خوراکی ضایعاتی و یا غیر معمول در جیرههای تلیسهها برای کاهش قیمت خوراک استفاده میشود. در اینگونه موارد باید در انتخاب ماده خوراکی دقت زیادی انجام داد زیرا ممکن است این مواد حاوی ترکیباتی باشند که بر روی تولید مثل اثرات منفی داشته باشند. مشاوره با کارشناس تغذیه در هنگام خرید و مصرف این مواد ضروری است.
تجربیات فارمی در آمریکا که گوساله هایی پرورش می دهد که 45 کیلو به طور میانگین شیر می دهند
اخیرا مصاحبه ای در یکی از سایت های ترویجی دیدم که در مورد پرورش گوساله تجربیات بسیار ارزنده یک دامدار موفق را بیان کرده بود که حیف بود خوانندگان دامدار برتر از آن بی خبر باشند. در ادامه به این گزراش خواهیم پرداخت.
این دامدار (کِریکِت جاکوییِر) بر این باور است که «هر آنچه شما در دوران پرورش می کارید، در 2 سالگی برداشت خواهید کرد». او به این معتقد است که در این مسیر شما به هیچ وجه نمی توانید مکث و سکسکه داشته باشید!!
در سال های اخیر او تغییراتی در فارم 1100 راسی دام شیری خود (در ایالت کنتیکت آمریکا) ایجاد کرده است که نتایج درخشانی در پی داشته است.
در بخش گوساله دانی این فارم، گوساله ها به صورت انفرادی تا 8 هفتگی که سن از شیرگیری است نگهداری می شوند. در این هنگام آنها وارد گروه های 4 تایی، سپس 7 تایی و در نهایت 10تایی می شوند. تهویه مناسب بزرگترین چالش آنها در اصطبل های پرورش گوساله است و مشکلی است هنوز روی آن کار می کنند. پس از شیرگیری گوساله در بهاربندهایی هستند که فضای کافی برای جست و خیز و شیطنت دارند. در سن 4 ماهگی آن ها وارد بهاربندهای فری استال می شوند و تا زمان زایش نیز در این تاسیسات نگهداری می گردند.
علاوه بر فضا و تهویه، عامل دیگری که این دامدار به آن توجه ویژه ای دارد، بحث تغذیه است. پس از شیوع مایکوپلاسما در سال 2006، آنها تصمیم گرفتند که از جایگزین آغوز و جایگزین شیر استفاده کنند!! این کار نه تنها مشکل مایکوپلاسما را حل کرد بلکه موجب ریشه کنی بیماری یون از دامداری آنها نیز شد.
در حال حاضر گوساله ها با 2 لیتر شیر در 3 وعده تغذیه می شوند. تا چند سال پیش، آنها گوساله ها را در تمام طول سال 2 وعده در روز (2 لیتر در هر وعده) تغذیه می کردند و فقط در زمستان ها به خاطر سردی هوا و اطمینان از انرژی کافی 3 وعده شیر می دادند. اما، صاحب دامداری کم کم متوجه شد که تلیسه هایی که در زمستان تغذیه شده اند و الان به دوره شیردهی رسیده اند عملکرد بهتری نسبت به تلیسه های سایر ماه های سال دارند.
وقتی به نوع پرورش و تغذیه آنها فکر کرد، او متوجه شد که این گوساله ها 3 وعده در روز تغذیه می شده اند! پس از آن، او تصمیم گرفت که برنامه شیردادن را به 3 وعده در روز در کل سال تغییر دهد. تا حالا او از نتایج این تغییر بسیار راضی است. به طور میانگین گوساله ها 1 کیلوگرم در روز افزایش وزن دارند و چیز بعیدی نیست که گاوهای شکم یک این گله، بیش از 45 کیلو شیر در روز تولید کنند. این رقم با چیزی که ما در کشور می بینیم به شدت فاصله دارد. در واقع بیش از 35 درصد گاوهایی که در این گله روزانه 45 کیلوشیر تولید می کنند گاوهای شکم یک هستند! این دامدار از آنجایی که امکان گسترش گله خود را ندارد به فکر اصلاح ژنتیکی بهتر و پرورش گاوهایی که شیر بیشتری می دهند افتاده است. در همین راستا او در حال پرورش تلیسه هایی است که بتوانند حدود 45 کیلو شیر تولید کنند.
در این رابطه لازم دیدم توجه خوانندگان را به مقاله ای که اخیرا در مجله Dairy Science چاپ شده است جلب کنم. در این مقاله به این اشاره شده است که دادن شیر اضافی به گوساله ها باعث افزایش تولید شیر آنها در آینده نمی شود. این نتیجه خلاف آن چیزی است که در مقالات معتبر دیگری دیده شده است و بحث های زیادی ایجاد کرده است. نکته اینجاست که در آن مطالعه گوساله ها در طول 2 سال پرورش در شرایط کنترل شده دمایی نگهداری شده اند و نه در شرایط طبیعی! به همین خاطر نتایج آن مطالعه باید با احتیاط تفسیر شود.
امروزه علم تغذیه با سرعتی باور نکردنی در حال رشد است و هر روزه مطالبی بیان می شود که با باورهای قدیمی در تناقض است. بحث پرورش گوساله و تلیسه و اهمیت توجه به آن یکی از 2 حوزه اصلی تحقیقات در ایالات متحده است. مطالعات از وجود یک حلقه قوی بین تغذیه پیش از شیرگیری و شیر تولیدی در دوران بلوغ حکایت دارد. در این مختصر به بررسی اثر تغذیه پیش از شیر گیری و نقش آن در شیر تولیدی آینده میپردازیم.
امروزه علم تغذیه با سرعتی باور نکردنی در حال رشد است و هر روزه مطالبی بیان میشود که با باورهای قدیمی در تناقض است. بحث پرورش گوساله و تلیسه و اهمیت توجه به آن یکی از 2 حوزه اصلی تحقیقات در ایالات متحده است. مطالعات از وجود یک حلقه قوی بین تغذیه پیش از شیرگیری و شیر تولیدی در دوران بلوغ حکایت دارد. در این مختصر به بررسی اثر تغذیه پیش از شیر گیری و نقش آن در شیر تولیدی آینده میپردازیم.
باید توجه داشت که در شرایط فعلی و با توجه به نرخ پایین ماندگاری گاو در گله، بیش یا نزدیک به نیمی از عمر گاو در دوران پرورش گوساله و تلیسه سپری می شود که سودآوری ندارد. اما این بدان معنا نیست که به تغذیه در این دوران بر خلاف باور عموم بها داده نشود چرا که هر چه در این دوران کاشته شود در دوران شیردهی برداشته میشود. پژوهش ها نشان میدهند که ما هر چه در دوران پیش از شیرگیری (حدودا تا 60 روزگی) بتوانیم خوراک بیشتر و مواد مغذی بیشتری به گوساله بدهیم این موجب افزایشی معادل با 450 تا 1350 کیلوگرم شیر بیشتر در اولین دوره شیردهی نسبت به گوساله های محدود تغذیه شده می گردد. این رقم بسیار قابل توجهی است. داده های حاصل از دانشگاه کرنل نشان می دهد که هرچه سرعت رشد پیش از شیرگیری بیشتر باشد تولید شیر در دوره شیردهی نیز بالاتر خواهد. این برخلاف تصور قدیمی است که سرعت رشد بالاتر موجب افزایش افت چربی در پستان می گردد. مصرف شیر بیشتر (یا شیر جایگزین بیشتر) در دوره شیردهی با افزایش شیر در دوره شیردهی بعدی مرتبط است.
به طور کلی مطالعات در پرورش گوساله و تلیسه نشان می دهد که برای رسیدن به تولید بالاتر باید سرعت رشد را بر خلاف برنامه های قدیمی با دادن شیر بیشتر و استارتر مقوی تر (از نظر پروتئین و انرژی) افزایش دهیم. برای هر نیم کیلو افزایش وزن پیش از شیرگیری، تلیسه ها حدودا 450 کیلوگرم شیر بیشتری در دوره شیردهی تولید کردند. لازم به ذکر است توصیه های جدید در مورد مقدار انرژی و پروتئین استارتر بسیار افزایش یافته است. باید حتما از روز سوم یا چهارم همراه با دادن استارتر آب رابه صورت آزاد در اختیار گوساله ها قرار دهیم. مصرف آب به صورت آزاد مصرف استار تر را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. دلیل تغذیه استارتر کمک به توسعه شکمبه در جهت شیرگیری زودتر و عادت پیدا کردن به جیره های معمول نشخوارکنندگان است. مقدار استارتر مصرف در هفته اول حدود 50 تا 60 گرم است ولی همین مقدار نقش به سزایی در توسعه شکمبه دارد. قبلا گفته می شد مصرف استارتر به صورت پودری بهتر از مصرف آن به صورت پلت است است، در حالی که مطالعات جدید از نقش مثبت تغذیه استارتر به صورت پلت در افزایش وزن و کاهش بیماری های تنفسی حمایت می کنند.
همچنین نقش مصرف آغوز و سطح ایمنوگلوبین خون نیز نقش بسیار بارزی در شیر تولیدی آینده دارد. در 15 تا 30 دقیقه اول پس از تولد تغذیه آغوز موجب افزایش بسیار موثری در سطح ایمونوگلوبین های خون گوساله می شود که در بسیاری از موارد در گله ها این موضوع به تعویق می افتد. حتما 2 تا 4 لیتر آغوز در ساعت های اول به گوساله بدهید. برای هر واحد ایمنوگلوبین بالای 12 میلی گرم در دسی لیتر 5/8 کیلوگرم شیر بیشتری در شیردهی بعدی تولید میکنند. اگر در دامداری آغوز اضافه دارید روزی یک لیوان به گوساله ها تا 20 روزگی آغوز بدهید. این می تواند تا حد زیادی از مرگ و میر جلوگیری میکند. همچنین دادن آغوز دام های مسن تر به گوساله های حاصل از تلیسه ها می تواند نتایج مثبتی در پی داشته باشد.
حرف آخر اینکه هرچه افزایش وزن پیش از شیرگیری بیشتر باشد ما در آینده گله ای پر تولید تر خواهیم داشت.
این فارم در نرخ آبستنی تلیسه ها فوق العاده بوده است
اخیرا در کنفرانس سالانه تغذیه دام دانشگاه کرنل امریکا، یکی از دامداران موفق نیویورکی برخی از تجارب ارزشمند خود را در چگونگی رسیدن به نرخ بالای آبستنی در تلیسه ها اشاره کرده است که در زیر به آن اشاره می شود:
بیشتر فارم ها توجه ویژه ای به آبستنی گله شیرده خود دارند، در حالی که تلیسه ها نیز داستان آبستنی خود را دارند. جایگاه، تاسیسات، و زمان مناسب در طول روز اغلب عملکرد آبستنی تلیسه ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
با این حال برخی دامداران یاد گرفته اند که ان را به درستی انجام دهند. یکی از آنها «جرج اندرو» مالک یک دامداری 1400 راسی در نیویورک است. اعدادی که اندرو از آنها سخن می گوید به شرح زیر است: 60 درصد نرخ آبستنی (آبستنی به ازای تعداد دام تلقیح شده)، 70 درصد نرخ تشخیص فحلی، و 40 درصد نرخ باروری (تعداد آبستنی به ازای تعداد دام شایسته تلقیح) در تلیسه ها. بعد از طی یک دوره 340 روزه انتظار، تلیسه هایی که 363 کیلوگرم وزن داشته باشند و قد آنها 128 سانتی متر باشد شایسته تلقیح هستند و تلقیح می شوند. میانگین سن در زمان اولین زایش برای این گله 22 ماه است.
چه چیزی موجب این پیشرفت شده است؟
اولین چیزی که بدان اشاره شده است مسئله جایگاه و تاسیسات تلیسه ها بوده است. “تاسیسات، تاسیسات، تاسیسات“،اندرو بدان اشاره کرد. «من به اندازه کافی نمی توانم بر اهمیت این مسئله تایید کنم. شما باید حیوانات شایسته را در تاسیسات مناسب به مدت زمان مناسب نگهداری کنید»، اندرو بیان کرد.
او در ادامه به اهمیت سربندهای مناسب به عنوان یک مشخصه حیاتی اشاره کرد. او همچنین به اجتناب از هر کاری که موجب مشکل شدن انجام کار توسط کارگران می شود اشاره نمود. اجتناب از شلوغ شدن بیش از حد بهاربندهای تلیسه ها نکته دیگری بود که وی از آن به عنوان راهکاری برای افزایش تعداد تلیسه های آبستن نام برده است. از سایر عواملی که اندرو در مورد تاسیسات بدان اشاره نموده است می توان نوردهی مناسب، سطوح غیر لیز و امکان وزن کردن تلیسه ها را نام برد.
دیگر جنبه شریک در این موفقیت داشتن یک تیم فنی و تخصصی و افراد ماهر در این زمینه است. او همچنین اهمیت داشتن برنامه مدون و پروتوکول های نوشته شده، و تعهد کامل از هر شخصی را خاطر نشان کرد.
در فارم اندرو، آنها از یک برنامه همزمان سازی فحلی استفاده می کنند، اما در عین حال آنها تمرکز ویژه ای روی تشخیص فحلی نیز انجام داده اند و تلاش قابل تحسینی به سمت آن صورت گرفته است. «تشخیص فحلی یک هنر است»، اندرو اعتقاد دارد. «تشخیص فحلی تاسیسات درست، راهکار مناسب و زمان درستی از روز را می طلبد».
عنصر کلیدی در موفقیت اندرو چیست؟ شور و اشتیاق بر آبستن کردن تلیسه ها، و تشویق دیگران به داشتن شرایط مشابه
