عملکرد و اثر مس در خوراک اسب ها

مس چیست؟

زمانی که صحبت از مس می شود اول از همه به یاد سیم و لوله های مسی می افتیم. در واقع تصور اینکه اسب ها به طور روزانه به مس نیاز داشته باشند سخت است. اولین باری که دانشمندان مس را در بافت های جانوری یافتند فرض را بر این گذاشتند که در اثر آلودگی به این نتایج دست یافته اند. با اینحال اواخر دهه 1920 میلادی فهمیدند که مس در بافت انسان و جانوران به عنوان یک ماده مغذی ضروری وجود دارد. در این مقاله به عملکرد و اثر مس در خوراک اسب ها پرداخته می شود.

مس در اسب ها

مس یک کوفاکتور ضروری برای چندین مسیر متابولیکی حیاتی در بدن اسب ها می باشد. یعنی بدون حضور مس آنزیم ها نمی توانند بطور مطلوب و کامل عمل کنند. برخی فرایندهای خاصی که مس در آن ها نقش دارند عبارتند از: تولید انرژی، متابولیسم آهن، تشکیل بافت پیوندی، عملکرد سیستم اعصاب مرکزی (مغز و نخاع) و تولید ملانین(رنگدانه).

تولید انرژی

سلول ها انرژی را با ساختن ATP (آدنوزین تری فسفات) که سوخت تمام سیستم های بدنی می باشد تولید می کنند. سیتوکروم c اکسیداز (آنزیمی که برای انجام فعالیت خود به مس نیاز دارد) در اندامک میتوکندری با ایجاد زنجیره انتقال الکترونی انرژی را در مولکول ATP ذخیره می کند. بنابراین زمانی که کمبود مس در جیره اسب وجود داشته باشد توانایی این آنزیم برای تولید انرژی کاهش می یابد و این مسئله منجر به کاهش عملکرد اسب می گردد.

متابولیسم آهن

ما اغلب گمان می کنیم دلیل کم خونی در اسب کمبود آهن می باشد. ولی این امکان وجود دارد که این کم خونی ناشی از کمبود مس باشد. زیرا اغلب جیره های موجود برای اسب ها مقدار آهن بیشتر از حد نیاز را تامین می نماید. از سوی دیگر در جیره هایی که تنها بر پایه علوفه است (و کنسانتره مصرف نمی شود) اغلب کمبود مس وجود دارد.  آنزیم هایی که در ساختار خود مس دارد بطور کلی  فروکسیداز (Ferroxidases)  نام دارند. واکنشی که این آنزیم ها انجام می دهد در زیر نشان داده شده است:

4 Fe²⁺ + 4 H⁺ + O₂ = 4 Fe³⁺ + 2H₂O

عمل این آنزیم ها تبدیل یون آهن II به آهن III و ایجاد ساختمان گلبول های قرمز خون می باشد. بنابراین اسب هایی که از جیره های با مقادیر پایین مس مصرف می کنند به علت نقص در فعالیت این آنزیم دچار کمخونی می گردند.

ایجاد بافت پیوندی

لیزیل اکسیداز آنزیمی است که با بهره گیری از مس در بافت پیوندی، بین کلاژن و الاستین پیوند ایجاد می کند. در صورت عدم ایجاد این پیوند انعطاف پذیری و استحکام بافت پیوندی کاهش می یابد. بنابراین مس برای عملکرد بدون نقص بافت پیوندی نظیر تشکیل استخوان ها که نیازمند ماتریکس کلاژنی است ضروری می باشد.

عملکرد سیستم عصبی

سیستم اعصاب مرکزی و مغز برای عملکرد طبیعی خود به آنزیم هایی نیاز دارند که برای انجام فعالیت بهینه خود نیاز به مس دارند. فسفولیپیدهایی که دیواره سلول های عصبی را می سازند (همانند میلین اطراف سلول های عصبی) از آنزیم هایی استفاده می کنند که به مس وابسته هستند. همچنین  برای تبدیل دوپامین به نوراپی نفرین نیاز به آنزیمی است که در ساختار خود مس دارد.

منابع مس در خوراک اسب ها

NRC منبع معتبر نیازهای خوراکی برای کلیه حیوانات می باشد. طبق توصیه این منبع یک اسب 500 کیلوگرمی در شرایط نگهداری (بدون فعالیت ورزشی، غیرآبستن) 100 میلی گرم مس در روز نیاز دارد. این مقدار بسیار کم می باشد ولی تاثیر چشمگیر و معنی داری در فعالیت اسب خواهد داشت. به همان میزانی که فعالیت اسب افزایش می یابد مقدار نیاز تا نهایتا 125 میلی گرم در روز خواهد رسید.

علوفه ها مقادیر نسبتاً پایینی ا ز مس را دارا می باشند. اغلب علوفه ها (از جمله یونجه) کمتر از 10 میلی گرم در هر کیلوگرم علوفه، مس دارند. در صورتی که علوفه به اندازه 2 درصد وزن اسب 500 کیلوگرمی (10 کیلوگرم) مصرف شود، تنها نیاز نگهداری اسب را (بر اساس توصیه NRC) تامین می نماید.

بیشترین میزان مس مصرفی توسط اسب 250 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن اسب می باشد. به عنوان مثال برای اسب 500 کیلوگرمی با مصرف 10 کیلوگرم علوفه می تواند تا 2500 میلی گرم مس در روز (بصورت مکمل) مصرف کند. با توجه به میزان قابل تحمل مصرف مس و توجه به اینکه جذب مس توسط عوامل دیگری کاهش می یابد، در خوراک های کنسانتره ای مقدار این عنصر کمی بالاتر از سطح توصیه شده NRC لحاظ می گردد.

عناصر دیگر نظیر روی نیز بر جذب مس موثرند و باعث کاهش جذب آن می گردند. به همین منظور استفاده از خوراک های کنسانتره ای که بطور دقیق و کامل فرموله شده باشند توصیه می شود که مقادیر مورد نیاز مس را با توجه به سایر عناصر تامین می کند.

اطمینان از مصرف مقادیر کامل مس علاوه بر مقادیر توصیه شده در NRC توسط خوراک های کنسانتره ای بهترین راه برای دستیابی به سلامت و دستیابی به بهترین عملکرد سیستم های حیاتی در اسب می باشد.

مقادیر مس در چند ماده خوراکی بر حسب میلی گرم در کیلوگرم

مقدار مس (mg/kg)	ماده خوراکی
66	ملاس
19	کنجاله کتان
11	تفاله چغندر
9	یونجه
7	جو دوسر
3	ذرت

Young, JK, GD Potter, LW Green, SP Webb, JW Evans and GW Webb. 1987.
Copper balance in miniature horses fed varying amounts of zinc. Proc.
.Equine Nutr. Physiol. Soc. Symp. 10:153-157.

Pearce, SG, ND Grace, EC Firth, JJ Wichtel, SA Holle and PF Fennessy. 1998b.
Effect of copper supplementation on the copper status of pasture-fed young
Thoroughbreds. Equine Vet. J., 30:204-210.

Knight, DA, SE Weisbrode, LM Schmall, SM Reed, AA Gabel, LR Bramlage and
WI Tyznik. 1990. The effects of copper supplementation on the prevalence
of cartilage lesions in foals. Equine Vet. J. 22:426-432.

Hurtig, MB, SL Green, H Dobson, Y Mikuni-Takagaki, and J Choi. 1993. Correlative
study of defective cartilage and bone growth in foals fed a low-copper diet.
Equine Vet. J., Suppl. 16:66-73.

KAVAZIS, A. N., J. KIVIPELTO, E. A. OTT (2002): Supplementation of broodmares with copper,
zinc, iron, manganese, cobalt, iodine, and selenium. J. Equine Vet. Sci. 22, 460-464.

مزایای تفاله چغندر در تغذیه اسب

تخمیر فیبر در بخش انتهایی دستگاه گوارش اسب (Hindgut) انرژی خوبی برای رشد، فعالیت و ورزش اسب فراهم می کند. معمولاً بخش فیبری غذای اسب از مرتع یا علوفه خشک تامین می گردد. با این حال جایگزین هایی برای علوفه وجود دارد که به تامین انرژی کمک می کنند. همچنین برای دستگاه گوارش مفید بوده و برای اسب هایی که در جویدن علوفه های مرسوم از قبیل یونجه مشکل دارند فیبر را فراهم می آورند. یکی از این جایگزین های علوفه تفاله چغندر است. در این مقاله در مورد مزایای تفاله چغندر در تغذیه اسب ها صحبت می کنیم.

به گفته دکتر کاتلین کراندل متخصص تغذیه بخش تحقیقات اسب دانشگاه کنتاکی ” تفاله چغندر منبع فیبری قابل هضم با انرژی بالاست که به تقویت جمعیت میکروبی مطلوب بخش انتهایی دستگاه گوارش اسب کمک می کند.”

تفاله چغندر محصول فرعی صنعت چغندرقند می باشد. چغندرقند به منظور تولید قند و شکر کشت می گردد. تفاله چغندر بخش گیاهی است که پس از جداسازی شکر باقی می ماند. به علت فراوری های انجام شده، تفاله چغندر دارای کمترین میزان شکر می باشد.

تفاله خشک معمولاً همراه با ملاس یا بدون ملاس عرضه می گردد. میزان قند تفاله بدون ملاس کمتر از 10 درصد است. این میزان برای اسب هایی که باید از جیره های با قند پایین تغذیه کنند مناسب است. تفاله های همراه با ملاس هم بطور میانگین کمتر از 15 درصد قند دارند.

شکل 1: تفاله چغندر پلت شده

شکل2: تفاله چغندر پرک شده

تفاله چغندر همانند یک پری بیوتیک عمل می کند. به این معنی که این محصول برای میلیون ها باکتری مفیدی که در بخش انتهایی دستگاه گوارش (Hindgut) وجود دارند مناسب است. جمعیت میکروبی بالا با فعالیت صحیح در این بخش به سلامت بدنی اسب کمک بسیاری می کند. علیرغم این خاصیت پری بیوتیکی، تفاله چغندر نبایستی به عنوان تنها منبع فیبری در جیره مورد استفاده قرار بگیرد. تفاله چغندر دارای پروتئین پایین (10-8 درصد پروتئین خام)، غنی از کلسیم، عاری از ویتامین و از نظر مواد معدنی فقیر است. علیرغم اینکه تحقیقات بخش تغذیه اسب NRC نشان داده است که جیره های محتوی 55-45 درصد تفاله چغندر اثر منفی بر اسب ها ندارد، با این حال تفاله چغندر به تنهایی مواد مغذی مورد نیاز اسب ها را تامین نمی کند.

تفاله چغندر می تواند برای چاق کردن اسب های لاغر مورد استفاده قرار گیرد. این محصول به ازای هر نیم کیلو 1000 کیلوکالری انرژی تولید می کند. محصولات فرعی تخمیر میکروبی تفاله چغندر در بخش انتهایی دستگاه گوارش اسب شامل اسیدهای چرب فرار (VFA) است که جذب شده و به صورت انرژی در می آیند. این انرژی منجر به بالا رفتن ناگهانی گلوکز و انسولین نشده و به آرامی آزاد می گردد و پایداری بیشتری دارد. تفاله چغندر به علت انرژی بالا و مزایایی که برای جمعیت میکروبی انتهای دستگاه گوارش دارد  یکی از اجزای مورد استفاده در تولید غذای اسب بصورت تجاری (کنسانتره) می باشد.

تفاله چغندر همچنین به صورت پرک بر روی خوراک هم مورد استفاده قرار می گیرد. برای این منظور خیساندن تفاله توصیه می شود. با توجه به جذب بالای رطوبت توسط تفاله خیساندن آن باعث می شود که آب به دستگاه گوارش اسب وارد شود. تفاله چغندر بصورت پرک در صورتی که به اندازه مصرف شود در مری و معده متورم نمی شود و مشکلی ایجاد نمی کند. ولی در صورتی که از تفاله پلت شده استفاده می شود خیساندن آن ضروری است. با توجه به استحکام و سختی پلت تفاله و همچنین تغییر حجمی که در اثر خیس شدن پیدا می کند بایستی پلت تفاله را قبل از مصرف حتما خیس کرد.

خلاصه

بطور خلاصه تفاله چغندر انتخاب مناسبی برای افزودن انرژی و بهبود وضعیت دستگاه گوارش در اسب ها می باشد.

دانه سویا در تغذیه اسب

چندین سال است که دانه سویا و محصولات فرعی حاصل از آن جایگاه ویژه ای به عنوان منبع پروتئین در جیره خوراکی اسب ها دارند. علاوه بر افزودن پروتئین به خوراک، دانه های سویا مزایای دیگری دارند که آن ها را از دیگر منابع پروتئینی متمایز می کند. دانه سویا دارای مجموعه کاملی از اسیدهای آمینه است. در این میان لایزین  اسید آمینه مهم در تغذیه اسب می باشد که در آن وجود دارد. در ادامه به مزایای دانه سویا در تغذیه اسب می پردازیم.

کنجاله سویا

کنجاله سویا عمومی ترین شکل از سویا در خوراک اسب است. کنجاله سویا محصول فرعی استخراج روغن از دانه سویا می باشد. این محصول طی یکی از دو روش تولید روغن سویا که عبارتند از فشار و استخراج بوسیله حلال (این روش مرسوم تر است) حاصل می شود. کنجاله سویا همراه با پوسته دارای 44 درصد پروتئین و بدون پوسته حاوی 48 درصد پروتئین می باشد. هر دو نوع کنجاله های سویا با پوسته و بدون پوسته کمتر از 10 درصد روغن دارند.

فول فت سویا

دانه سویای فرآوری شده یا فول فت سویا به عنوان یک ماده غدائی مناسب از لحاظ انرژی و پروتئین جایگاه ویژه ای در تغذیه دام و طیور دارد. آزمایشات علمی و مزرعه ای بسیاری در خصوص تغذیه دانه سویا انجام شده است. دانه سویای خام به علت داشتن مواد ضد تغذیه ای برای تغذیه تک معده ای ها نظیر اسب مناسب نمی باشد. اما حرارت دادن دانه سویا سبب از بین رفتن مواد ضد تغذیه ای آن شده و دانه سویا (فول فت سویا) را به ماده خوراکی کاملی برای اسب هم از لحاظ انرژی و هم پروتئین تبدیل می کند.

مزایای فول فت سویای رست شده

بر اساس آزمایشات انجام شده نتایج نشان دادند که حرارت دادن دانه سویا موجب می شود که جذب لیزین از روده کوچک به حداکثر خود برسد. فول فت سویا در محتوی چربی دارای ۱ الی۳ درصد فسفولیپید است که موجب بهبود متابولیسم چربی ها و افزایش ارزش غذایی جیره می شود و همچنین محتوی 10/5-9/5 درصد اسید لینولئیک بوده که بیش از ۵۰ درصد کل روغن آن را شامل می‌شود. چنین میزان بالایی از اسید لینولئیک موجب برتری روغن سویا نسبت به تمامی چربی های حیوانی و بسیاری از روغن های گیاهی می‌شود .

دانه سویای فرآوری شده با روش Roasting  به عنوان یک ماده خوراکی مناسب از لحاظ انرژی و پروتئین، چربی های غیر اشباع امگا ۶ و آنتی اکسیدانت های طبیعی جایگاه ویژه ای در تغذیه اسب دارد. دانه سویا غنی از چربی است (۱۸ الی ۲۰ درصد) که می تواند به عنوان منبع خوبی از انرژی در جیره مورد استفاده قرار گیرد.

روغن موجود در سویای پرچرب علی رغم وجود مقادیر فراوانی از اسیدهای چرب غیراشباع، به طور نسبی در برابر اکسیداسیون مقاوم می‌باشد. در صورت انجام فرآوری مناسب و حصول اطمینان از تخریب آنزیم‌های لیپاز و لیپواکسیداز در محصول، به دلیل وجود آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی از قبیل انواع توکوفرول‌ها، ویتامین E و ایزوفلاونوئیدها، فول فت سوياي توليد شده دارای زمان نگهداری طولانی می‌باشد.

 

نام محصول	ماده خشک	پروتئین خام	پروتئین عبوری		TDN	NEL 3x	چربی
	%	%	%	gr/kg	%	Mcal/kg	%
سویا دانه کامل	86-88	38	26	98/8	82	2/75	19
فول فت سویا رست	95-97	38	60-65	209	84	2/72	19
کنجاله سویا 44%	86-88	44	35	154	75	2/13	1/5
کنجاله سویا 48%	86-88	48	35	168	77	2/21	1

دانه خام سویا

درصورتی که می خواهید از دانه کامل و خام سویا در تغذیه اسب استفاده کنید بایستی به نکات زیر توجه نمایید. اسب ها نبایستی با دانه خام سویا تغذیه شوند. زیرا دانه خام آنزیمی دارد که همانند محدودکننده تریپسین عمل می کند. تریپسین آنزیمی است که در هضم بسیاری از پروتئین ها دخالت دارد. در صورتی که دانه سویا رُست شود یا بصورت کنجاله مورد استفاده قرار گیرد این بازدارنده از بین می رود. همانگونه که در بالا ذکر شد فرآوری دانه سویا بر روی کیفیت پروتئین آن تاثیری ندارد.

برخی از افرادی که با اسب ها در ارتباط هستند به پروتئین به چشم منبع انرژی نگاه می کنند. در حالی که راه های بسیار بهتر و ارزان تری برای تامین کالری در جیره وجود دارد. از این راه ها می توان به افزودن چربی و فیبر به جیره اشاره کرد.

تغذیه پس از انجام تمرینات ورزشی در اسب

زمانی که اسب ها فعالیت ورزشی دارند منابع انرژی خود را می سوزانند، بافت ماهیچه ای آسیب می بیند و آب و الکترولیت ها را از طریق عرق از دست می دهند. پس از تمرین لازم است که انرژی از دست رفته، آب و الکترولیت ها مجددا باز گردد. همچنین بایستی منابع پروتئینی برای بازسازی ماهیچه ها تامین گردد. بنابراین تغذیه پس از انجام تمرینات ورزشی در اسب نقش اهمیت ویژه ای دارد.

عدم موفقیت در بازیابی منجر به کاهش عملکرد، تضعیف بافت ماهیچه ای و کاهش زمان ریکاوری می گردد. نوع خوراک و زمان خوراک دهی و نحوه خوراک دهی نقش مهمی در میزان و زمان بازیابی منابعی دارد که اسب در حین تمرینات متوسط و سنگین از دست می دهد.

بازگرداندن ذخایر انرژی

زمانی که اسب تمرین ورزشی انجام می دهد، ماهیچه ها از گلیکوژن (گلوکز به شکل گلیکوژن در ماهیچه ها ذخیره می گردد)، اسیدهای چرب و برخی اسیدهای آمینه به عنوان سوخت استفاده می کنند. در حین کورس که فعالیت شدیدی محسوب می شود، ماهیچه ها تحت شرایط بی هوازی (بدون اکسیژن) قرار می گیرند. در این حالت از گلیکوژن به عنوان اولین منبع انرژی استفاده می شود.

در زمان تمرینات سبک تا متوسط ماهیچه ها در مرحله اول از اسیدهای چرب تحت شرایط هوازی (در حضور اکسیژن) انرژی خود را بدست می آورند. در این حالت منابع گلیکوژنی ماهیچه ها برای تمرینات شدید و با فشار بالا حفظ می شود.

در صورتی که ذخیره گلیکوژن ماهیچه ها کاهش یابد اسب به سرعت خسته می شود. بنابراین بازگرداندن ذخیره گیلوژنی ماهیچه ها پس از انجام تمرین ضروری است. در غیر این صورت با شروع تمرینات بعدی میزان ذخیره گلیکوژنی ماهیچه ها کمتر بوده و در مدت کمتری علائم خستگی در اسب ظاهر می شود.

سریع ترین راه برای بازگرداندن ذخیره گلیکوژنی در اسب های ورزشی مصرف خوراک های با پایه غلات پس از انجام تمرین است. غلات محتوی نشاسته هستند که بصورت گلوکز هضم و جذب می شود. گلوکز حاصل از نشاسته موجود در غلات بطور مستقیم برای تجدید ذخایر گلیکوژنی ماهیچه ها استفاده می شود. غلات مورد استفاده برای این منظور بایستی فرآوری شده (پخته) باشند تا بالاترین قابلیت هضم را در روده اسب داشته باشد (به این صورت اغلب مقادیر نشاسته می تواند به گلوکز تبدیل شود).

چه زمانی غلات داده شود؟

وعده خوراکی غلاته بایستی در مدت 1 ساعت پس از انجام تمرین به اسب داده شود. زمانی که تنفس به حالت طبیعی بازگشته باشد و اسب آرامش خود را پس از تمرین بازیافته باشد بهترین زمان مصرف خوراک است. زمانی که اسب تمرینات روزانه خود را به پایان رسانده باشد می تواند خوراک صبح یا عصر را به طور طبیعی مصرف نماید. اگر اسب در مسابقه می باشد (بطور مثال در زمان بازدید دامپزشکی در میانه مسابقه استقامت) بایستی وعده خوراک را به 200 گرم به ازای هر 100 کیلوگرم وزن بدن محدود نمود. با این کار از افزایش انسولین خون به مقدار زیاد جلوگیری می شود ( در این مورد مقاله تغذیه پیش از انجام تمرینات در اسب خوانده شود).

جیره خوراکی طبیعی اسب از قبیل علوفه بایستی بلافاصله پس از تمرین به اسب داده شود. در صورتی که اسب شما نبایستی از غلات استفاده کند و یا در جیره خوراکی اسبتان غلات وجود ندارد نباید از غلات به عنوان منبع بازیابی گلیکوژن ماهیچه ها پس از انجام تمرینات ورزشی استفاده کنید. به جای غلات می توانید از خوراک طبیعی روزانه که اسبتان مصرف می کند و یا خوراک های بدون غلات  بدهید. این مسئله ممکن است مدت زمان ریکاوری را در این اسب ها افزایش دهد. همچنین این اسب ها تحمل فعالیت های شدید در حین ورزش های چوگان، کورس و استقامت را ندارند.

نکاتی در خصوص اسب های سنگین وزن (چاق) و اسب های با فعالیت سبک

اگر اسب شما چاق است و یا فعالیت ورزشی سبک دارد بازیابی گلیکوژن ماهیچه ای پس از انجام تمرینات را لازم ندارد. در مورد اسب های چاق تمرکز بر روی سوزاندن کالری بیشتر و کاهش وزن می باشد. پس از انجام تمرینات بدن اسب ها به تدریج گلیکوژن ماهیچه ای را که حین تمرین از دست داده است با سایر منابع انرژی نظیر پروپیونات (اسید چرب فرار که از بخش خلفی دستگاه گوارش حین تخمیر جذب می شود) که به گلوکز تبدیل می شود جایگزین می کند. استفاده از غلات به عنوان منبع تغذیه پس از انجام تمرینات ورزشی در اسب های ورزشی چاق مانع از کاهش وزن شده و حتی می تواند اسب را چاق کند.

همچنین اسب هایی که فعالیت ورزشی سبک دارند و اسب هایی که برخی روزهای هفته فعالیت ورزشی دارند نیاز به مصرف وعده خوراکی غلاته پس از انجام تمرین ندارند. این اسب ها مقدار زیادی گلیکوژن مصرف نمی کنند و مدت زمان زیادی تا انجام تمرینات بعدی برای ریکاوری فرصت دارند.

مراقبت از ماهیچه ها

در حین انجام تمرینات، ماهیچه های اسب دچار بریدگی و پارگی هایی می شود که بایستی ترمیم گردد. در عین حال ماهیچه ها نیاز به رشد دارند. همچنین استحکام و خاصیت ارتجاعی ماهیچه ها باید با توجه به فعالیت آن ها حفظ گردد. تامین کردن نیاز اسب به پروتئین و اسید آمینه لایزین با توجه به جداول NRC در این خصوص ضروری است. با این کار نیاز ماهیچه های اسب به مقادیر مورد نیاز از اسید آمینه به منظور رشد مرتفع می گردد. همچنین تامین پروتئین با مصرف کنسانتره بلافاصله پس از تمرین ( 15 دقیقه پس از پایان تمرین) به اسب های با ماهیچه های ضعیف و کوچک کمک می کند تا توده ماهیچه ای خود را سریعتر گسترش دهند و ماهیچه ها را قوی تر کنند.

مصرف آب

بحث های فراوانی پیرامون زمان مصرف آب پس از انجام تمرینات وجود دارد. بر اساس باور عمومی فرض بر اینست که مصرف آب به اسبی که هنوز پس از تمرین گرم است منجر به کولیک می گردد. در این مورد بهتر است هر مربی یا سوارکار برای اسب خود یکبار مصرف آب بلافاصله پس از ورزش را امتحان کند و در صورتی که اسب هیچ نشانه ای از اختلال و بیماری را نشان ندهد این کار همیشه انجام شود. زیرا اثرات مثبت مصرف آب پس از تمرین بسیار بیشتر از عدم مصرف آب تا سرد شدن بدن اسب می باشد. نوشیدن آب همچنین به کاهش دمای داخل بدن اسب پس از تمرین کمک می کند.

به نکات زیر در مصرف آب توجه نمایید:

1- دمای آب باید به گونه ای باشد که اگر بتوانید دست خود را درون آب نگه دارید (خیلی سرد نباشد).

2- اگر اسب در خوردن آب حریص است و ولع دارد، هر چند ثانیه سر اب را از آبخوری دور کنید.

در صورتی که اسب شما پس از مصرف مقادیر زیاد آب از معده خود باد خارج می کند بهتر است که آب را کم کم در اختیارش قرار دهید. ولی در صورتیکه اسب شما آب را بدون نشان دادن علائم و ناهنجاری مصرف می کند می توانید بلافاصله پس از تمرین آب را بصورت آزاد در اختیارش بگذارید.

تحقیقات نشان داده است که در افزودن مقدار کمی نمک (افزودن 9 گرم نمک طعام به 1 لیتر آب) به اولین آب مصرفی پس از تمرین و بعد از آن دسترسی آزاد اسب به آب تمیز در بازجذب سریعتر آب از دست رفته بدن کمک شایانی می کند.

جایگزینی الکترولیت ها

زمانی که اسب ها عرق می کنند مقادیر زیادی از الکترولیت های معدنی نظیر سدیم، پتاسیم و کلر را از دست می دهند. اسب ها همچنین مقادیر کمتری از منیزیم و کلسیم را نیز از دست می دهند. این مواد معدنی که از طریق عرق دفع می شوند بایستی جایگزین گردند تا بازجذب آب، فرایند طبیعی دفع عرق و عملکرد مناسب ماهیچه ها در تمرینات بعدی به درستی اتفاق بیافتد.

برای این منظور بایستی نیازهای اسب خود را با خوراک هایی که منابع سدیم، پتاسیم و کلر کافی داشته باشد تامین کنید. همچنین اطمینان حاصل کنید که اسب شما دسترسی آزاد به نمک لیسیدنی داشته باشد تا مقادیر مورد نیاز از الکترولیت روزانه را تامین نماید. در شرایط تمرینات ورزشی سنگین (برای مثال مسابقات استقامت) یا زمانی که اسب ها در شرایط هوایی گرم و مرطوب فعالیت دارند نیاز به مکمل هایی دارید که الکترولیت از دست رفته را برای اسب جایگزین کند.

زمانی که از مکمل های الکترولیتی برای تامین الکترولیت های از دست رفته استفاده می کنید به خوبی برچسب های روی آن را مطالعه کنید. در مورد محصولاتی که کمتر از 800 گرم در کیلوگرم  الکترولیت (سدیم، پتاسیم، کلر، کلسیم و منیزیم) در آن ها وجود دارد بسیار محتاطانه برخورد کنید. برخی شرکت ها بیش از 50 درصد از محتویات محصول خود را به فیلرها (معمولا دکستروز و گلوکز) اختصاص می دهند که برای جایگزین کردن الکترولیت از دست رفته در اسب منفعتی ندارند. مقادیر کم گلوکز برای جذب موثر سدیم ضروری است ولی نبایستی بیشتر از 10 درصد مکمل الکترولیتی را به خود اختصاص دهد.

خلاصه

شکست در جایگزینی و بازیابی مواردی که اسب ورزشی در حین تمرینات متوسط تا سنگین از دست می دهد، منجر به این می شود که اسب به مرور توان خود را برای انجام تمرینات بعدی از دست بدهد. استفاده از خوراک هایی که بر پایه غلات فراوری شده (پخته) با قابلیت هضم بالا در ساعت اولیه پس از انجام تمرین، ذخیره گلیکوژنی ماهیچه را باز می گرداند. مصرف مکمل پروتئینی با کیفیت بالا، 15 دقیقه پس از انجام تمرین، علاوه بر تغذیه ماهیچه ها با آن ها اجازه رشد، ترمیم و ایجاد استحکام کافی را می دهد.

در اختیار قرار دادن آب و همچنین آب نمک پس از تمرین به اسب اجازه می دهد که آب از دست رفته را دوباره به دست آورد. در نهایت تامین نیازهای روزانه الکترولیت های معدنی سدیم، کلر و پتاسیم در خوراک مصرفی که با توجه به جداول NRC بالانس شده باشند به اسب شما این فرصت را می دهد که با مصرف خوراک در وعده های غذایی روزانه الکترولیت از دست رفته را جبران نماید.

تغذیه پیش از انجام تمرینات ورزشی در اسب

سوالی که همواره مطرح است اینست که آیا پیش از انجام تمرین به اسب خوراک داده شود یا خیر؟ همه ما از پدر و مادرانمان شنیده ایم که نباید تا نیم ساعت بعد از غذا خوردن ورزش کنیم. بنابراین باور عمومی بر اینست که خوردن پیش از ورزش اشتباه است. اما در مورد اسب ها وضعیت چگونه است؟ پاسخ هم بله است هم خیر. در این مقاله به تغذیه پیش از انجام تمرینات ورزشی در اسب ها می پردازیم.

معده پیش از تمرین خالی باشد یا پر؟

اسب تک معده ای است و پیوسته در حال چرا کردن است. بنابراین منطقی است که معده آن هیچ وقت خالی نباشد. پر بودن همیشگی معده از این جهت حائز اهمیت است که مانع پخش شدن و راه یافتن اسید معده از بخش های پایینی معده به اطراف و بخش های بالایی دستگاه گوارش می گردد. ترشح شدن اسید معده که در زمان تمرینات اسب ها با معده خالی اتفاق می افتد در ابتلا به زخم معده موثر است.

بنابراین اگر اسب در اصطبلی قرار دارد که دسترسی دائم به علوفه ندارد و یا بیش از 2 ساعت از آخرین خوراک مصرفی توسط اسب می گذرد، بایستی قبل از تمرین به اسب خوراک بدهید. مصرف مقدار اندکی از خوراک به دو طریق از ابتلا به زخم معده جلوگیری می کند. جویدن باعث تحریک ترشح بزاق می شود. بزاق همانند بافر در معده عمل می کند و باعث خنثی شدن اسید معده می شود. به علاوه با پر شدن معده از پخش شدن اسید معده که منجر به زخم معده می شود جلوگیری می گردد.

شکل1: وضعیت معده پر و خالی و ایجاد زخم معده

مصرف چه خوراک هایی پیش از تمرین اسب مناسب است؟

خوراکی که پیش از انجام تمرین به اسب خود می دهید بسیار مهم است. خوراک پیش از تمرین بایستی علوفه باشد و علوفه ساقه بلند نیز ارجحیت دارد. علوفه با ساقه بلند نیاز به جویدن زیاد دارد که منجر به تولید مقادیر زیادی بزاق می گردد و محافظت خوبی برای معده ایجاد می کند. برای این کار هر نوع علوفه ای که در جیره روزانه اسب شما قرار دارد کفایت می کند.  یونجه در ایران به صورت عمومی در باشگاه های سواری به عنوان علوفه مصرف می شود که گزینه مناسبی به عنوان خوراک مصرفی پیش از تمرین می باشد.

چه مقدار علوفه پیش از تمرین بایستی مصرف شود؟

توجه داشته باشید که شما نمی خواهید مقادیر زیادی از خوراک را پیش از تمرین به اسب بدهید و هدف فقط خالی نبودن معده اسب می باشد. با توجه به آخرین باری که اسب شما خوراک مصرف کرده 300-200 گرم علوفه به ازای هر 100 کیلوگرم وزن بدن کفایت می کند. یعنی برای یک اسب 500 کیلویی 1/5-1 کیلو علوفه قرار دهید. در صورتیکه از آخرین مصرف خوراک اسب شما 5 ساعت گذشته باشد می توانید مقادیر بیشتری از علوفه بدهید.

چه خوراک هایی نباید پیش از تمرین مصرف شود؟

هرگز در فاصله 5-4 ساعت پیش از تمرین یا سواری خوراک های غلاته یا خوراک هایی با نشاسته و قند بالا مصرف نکنید. نشاسته و قند موجود در این خوراک ها عمدتاً به صورت گلوکز از روده باریک جذب می شود که باعث رها شدن هورمون انسولین از غده پانکراس (لوزالمعده) می گردد. گلوکز خون و سطح انسولین 3-2 بعد از مصرف خوراک های محتوی غلات به حداکثر خود می رسد و 5-4 ساعت پس از آن به حالت عادی بر می گردد. انسولین هورمونی است که ماهیچه ها و اندام های بدن اسب را به جذب گلوکز (قند خون) ترغیب می کند.

بنابراین اگر در زمان شروع تمرین، انسولین در خون وجود داشته باشد، اسب نمی تواند منابع قندی ذخیره شده در ماهیچه ها را در حین فعالیت خود آزاد کند (زیرا انسولین موجود در خون به ماهیچه ها فرمان جذب گلوکز موجود در خون را می دهد). همچنین زمانی که انسولین در خون موجود باشد توانایی اسب در سوزاندن چربی به عنوان منبع انرژی کاهش می یابد. در نتیجه زمانی که از غلات یا خوراک های با نشاسته و قند بالا در زمان نزدیک به تمرینات استفاده می گردد منجر به تمام شدن انرژی ماهیچه ها شده و اسب به سرعت خسته می شود.

این مسئله به خصوص در زمانی که اسب تحت تمرینات بسیار شدید قرار دارد دارای اهمیت زیادی است و به سرعت منجر به کاهش منابع انرژی می گردد. در فعالیت های استقامتی وعده های خوراکی پر حجم و به میزان زیاد هم نباید در فاصله 5-4 ساعت پیش از انجام تمرین داده شود. با این حال مصرف وعده های کوچک خوراکی در حین تمرین و فعالیت های استقامتی برای بالا بردن ذخیره گلیکوژنی و بالا بردن زمان تا ایجاد خستگی در اسب مشکلی ندارد.

خلاصه

اسب ها به طور طبیعی دائما در حال مصرف خوراک هستند. بنابراین بایستی همواره معده اسب را پر نگه داشت. تغذیه با مقدار کم علوفه قبل از انجام تمرینات ورزشی به ویژه اگر حداقل 2 ساعت از آخرین مصرف خوراک گذشته باشد، باعث تحریک تولید بزاق شده و همچنین با پر کردن معده از زخم معده جلوگیری می نماید. در مقابل مصرف غلات (جو و ذرت) و خوراک های با نشاسته و قند بالا در فاصله 5-4 ساعت پیش از تمرین منجر به بالا رفتن انسولین خون می شود. بالا رفتن انسولین از آزاد شدن ذخیره گلیکوژن و چربی موجود در ماهیچه ها در حین تمرین جلوگیری می کند. این مسئله باعث می شود اسب شما به سرعت خسته شود.

تغذیه مادیان در انتهای دوره آبستنی

آبستنی در مادیان ها به سه دوره ابتدایی، میانه و انتهایی تقسیم می شود. هر یک از این دوره ها در زمان خود دارای اهمیت می باشند. با این حال تغذیه مادیان در انتهای دوره آبستنی بسیار دارای اهمیت است. در این مقاله به تغذیه دوران انتهایی آبستنی پرداخته می شود.

طی 8-7 ماه ابتدای آبستنی جنین بسیار آهسته رشد می کند. میزان رشد کره در این دوره 90 گرم در روز است. بنابراین در طی این مدت تغذیه برای مادیان چالشی ایجاد نمی کند. مادیان های غیرشیرده در ابتدای دوره آبستنی را می توان همانند سایر اسب های بالغ تغذیه کرد. علوفه با کیفیت به همراه کنسانتره تامین کننده مواد معدنی و ویتامینه که کلیه نیازهای مادیان را برطرف کند در این دوره خوراک مناسبی است.

انتهای آبستنی

با اینحال طی 4-3 ماه انتهای آبستنی رشد و نمو جنین سریع تر می گردد. روزانه حدود  450 گرم رشد می کند. طی 90 روز انتهایی آبستنی کره در حدود 450 گرم در روز رشد می کند. این افزایش وزن تاثیر زیادی بر نیازهای ویتامینی، معدنی، پروتئینی و بطور کلی تغذیه مادیان در انتهای دوره آبستنی دارد. همچنین این افزایش وزن کره موجب کاهش فضای شکم مادیان می شود. بنابراین با افزایش سایز کره میزان علوفه مصرفی مادیان کاهش می یابد. در نتیجه با کاهش علوفه مصرفی بایستی تغذیه مادیان در انتهای آبستنی با کنسانتره های غنی از غلات و مکمل های ویتامینه و معدنی صورت پذیرد.

نقش پروتئین

حتی در شرایطی که شرایط بدنی مادیان با مصرف علوفه مطلوب است مصرف کنسانتره نیز دارای اهمیت می باشد. علیرغم اینکه علوفه می تواند کالری مورد نیاز بدن را برای حفظ شرایط ظاهری بدن حفظ کند، با اینحال قادر به تامین سایر مواد مغذی از قبیل پروتئین، ویتامین و مواد معدنی نمی باشد. خوب بودن شرایط بدنی مادیان و ذخیره چربی کافی به تنهایی تضمین رشد مطلوب کره نمی باشد. تحقیقات نشان داده اند که وزن تولد کره به شدت تحت تاثیر مقدار پروتئین مصرفی مادیان در انتهای دوره آبستنی قرار دارد. حتی در شرایطی که مادیان کاملا چاق و فربه باشد.

مشاهده کره های ضعیف و با رشد کم از مادیان های چاق به هیچ وجه غیرطبیعی نیست. زیرا که این تغذیه این مادیان ها در انتهای دوره آبستنی با منابع دارای کالری بالا و پروتئین کم کیفیت انجام شده است. حتی در شرایطی که از علوفه با پروتئین بالا نظیر یونجه در جیره خوراکی استفاده شود، جیره ممکن است از لحاظ برخی اسیدهای آمینه ضعیف باشد.

تحقیقات نشان داده اند که حتی یونجه با کیفیت هم بطور کامل در بخش ابتدایی دستگاه گوارش تجزیه نمی شود. بنابراین بخشی از اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز در اختیار مادیان قرار نمی گیرد. تغذیه مادیان در انتهای دوره آبستنی باید به گونه ای باشد که مخلوطی از غلات یا منابع پروتئینی پر کیفیت که حاوی آمینواسیدهای ضروری برای رشد مطلوب کره است در اختیار مادیان قرار بگیرد.

مواد معدنی

طی ماه دهم بارداری بیشترین میزان ذخیره مواد معدنی در کره متولد نشده وجود دارد. همچنین شیر مادیان عملا از نظر مواد معدنی کم نیاز مانند مس که برای رشد استخوان ضروری هستند فقیر است. بنابراین مادیان در این دوره بایستی با مقدار کافی از مواد معدنی تغذیه شود. این مواد در بدن کره در حال نمو ذخیره می گردد. بلافاصله پس از تولد، این مواد به مصرف کره می رسد.

در هفته های ابتدایی پس از تولد، کره ها مقادیر کافی از خوراک های مقوی را مصرف نمی کنند. به همین علت  مواد معدنی کم نیاز  به میزان کافی از خوراک در همان ابتدای مراحل نمو پس از تولد جذب نمی گردد. تغذیه کافی مادیان در انتهای دوران آبستنی با این مواد معدنی سبب می گردد که کره بتواند از این مواد در مراحل ابتدایی پس از تولد برای رشد مطلوب استفاده کند.

مراتع و علوفه معمولا از نظر مواد معدنی نظیر مس و روی فقیر هستند. بنابراین در اختیار قرار دادن مقادیر کافی از مواد معدنی جهت تغذیه مادیان در انتهای دوران آبستنی امری حیاتی و ضروری است.

وضعیت بدنی مادیان

مادیان های لاغر

در صورتی که مادیان در انتهای دوران آبستنی به حدی لاغر باشد که دنده های آن پیدا شده باشد بایستی با مقادیر کافی از کالری تغذیه شود تا افزایش وزن پیدا کند. به خصوص اگی قرار باشد که مجددا آبستن شود این مسئله بسیار اهمیت پیدا می کند. افزایش وزن مادیان های شیرده بسیار سخت است. مادیان های لاغر، بخصوص مادیان هایی که در حال شیردهی به کره هستند به سختی آبستن می شوند. بعلاوه مادیان های شیرده به مقادیر بالایی از انرژی برای تولید شیر احتیاج دارند. در واقع انتهای آبستنی زمان ایده آلی است که یک مادیان لاغر را از لحاظ بدنی در شرایطی قرار دهیم که علاوه بر تولید شیر کافی برای کره شیرخوار خود آمادگی لازم را برای آبستنی بعدی پیدا کند. در این شرایط انتخاب خوراک که از لحاظ انرژی و مواد مغذی غنی باشد بسیار اهمیت پیدا می کند.

مادیان های چاق

تحقیقات نشان داده است که مادیان های چاق احتمال سخت زایی بالاتری از مادیان های لاغر دارند. همچنین مادیان های دارای بافت چربی بالا شیر کمتری تولید می کنند. اگر مادیان به حدی چاق باشد که علاوه بر دیده نشدن دنده ها با لمس هم نتوان دنده ها را لمس کرد، در اختیار قرار دادن خوراکی با مقادیر کافی از پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی برای رشد و نمو مطلوب کره ضروری است. در عین حال باید توجه داشت که مادیان مقادیر اضافی از کالری که موجب چاق شدن می شود را مصرف نکند.این گونه خوراک ها مواد مغذی مورد نیاز کره متولد نشده را تامین کرده و در عین حال موجب افزایش وزن مادیان نمی شود. همچنین محدود کردن مصرف علوفه به 1.5 درصد وزن بدن مادیان های چاق نیز در این موارد توصیه می شود.

مدیریت مطلوب تغذیه مادیان در انتهای دوران آبستنی موجب می شود که کره در ابتدای تولد در بهترین وضعیت قرار داشته باشد. بنابراین با توجه به هزینه و زمانی که برای تولد و رشد کره می شود بهتر اینست که به این مقوله توجه کافی را مبذول داشت.

استفاده از روغن در تغذیه اسب

در سال های اخیر مالکین اسب ها و دامپزشکان استفاده از روغن در تغذیه اسب ها و پونی ها را مورد توجه قرار داده اند. روغن در علوفه بسیار ناچیز است و منبع مفیدی از روغن در تغذیه به حساب نمی آید. با این حال نقش مثبت علوفه در تغذیه اسب ها غیر قابل انکار است. باید به این مورد توجه داشت که با استفاده از جیره های پر روغن اسب هایی که از جیره های پر از غلات استفاده می کنند از دردهای عضلانی رهایی  می شوند.

در حال حاضر مزایای روغن توسط اغلب سوارکاران و مربیان پذیرفته شده است. در عین حال متخصصین علم تغذیه بر روی نوع روغن مورد استفاده در خوراک مطالعه می کنند. محققان تمرکز خود را بر روی دو خانواده اصلی از اسیدهای چرب غیر اشباع زنجیر بلند (PUFA) قرار داده اند. این اسیدهای چرب عبارتند از: امگا-3 و امگا-6. خانواده امگا-3 از آلفا-لینولنیک اسید (ALA) و خانواده امگا-6 از از لینولئیک اسید (LA) مشتق می شوند.

واژه امگا-3 در واقع به محل قرارگیری اولین پیوند دوگانه در زنجیره ارتباط دارد. به این مفهوم که اولین پیوند بر روی کربن شماره 3 زنجیره قرار دارد. روغن های موجود در آبزیان از نظر زنجیره های بلندتر امگا-3 نظیر ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) که به ترتیب 20 و 22 کربن دارند غنی تر هستند. آلفا-لینولئیک اسید که دارای 18 کربن است. این اسید چرب در منابع گیاهی نظیر کتان، سویا و کانولا یافت می شود. آلفا-لینولئیک اسید و لینولئیک اسید که در بدن موجودات بسیار مورد استفاده قرار می گیرند  توسط خود بدن ساخته نشده و باید از طریق خوراک ها تامین شوند. این ترکیبات  به عنوان اسیدهای چرب ضروری شناخته می شوند.

شکل1: ساختار اسیدهای چرب امگا-3 (EPA، DHA، ALA)

اسیدهای چرب امگا-3

مهمترین اسیدهای چرب خانواده امگا-3 عبارتند از: ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA)، دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) و آلفا-لینولنیک اسید (ALA).  ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) در ماهی های آب سرد به وفور یافت می شود. این ماهیان از عمده مصرف کنندگان جلبک هایی هستند که تولید کننده EPA و DHA هستند. از سوی دیگر آلفا-لینولنیک اسید (ALA) بطور عمده در گیاهان برگدار و بذر کتان یافت می شود.

اسیدهای چرب امگا-6

اولین منبع اسیدهای چرب امگا-6 در جیره های خوراکی لینولئیک اسید (LA) است. این اسید چرب از روغن بذور و دانه غلات مشتق می شود. روغن ذرت، آفتابگردان و بذر گلرنگ محتوی مقادیر فروانی از لینولئیک اسید هستند. آراکیدونیک اسید یکی از فراورده های واسطه در متابولیسم لینولئیک اسید (LA) است که به چندین سایتوکاین تبدیل می شود. این سایتوکاین ها در واقع نقش التهابی دارند.

شکل2: ساختار اسیدهای چرب امگا-6 (LA و AA)

نسبت امگا-3 به امگا-6

برای اینکه امگا-3 و امگا-6 بهترین اثر خود را در بدن بگذارند باید تعادل این دو خانواده در بدن بطور متعادل حفظ شود. بیشترین تفاوت عملکرد زیستی بین اسیدهای چرب امگا-3 و امگا-6 در بدن با نقش آن ها در پیش سازهای التهابی و واسطه های ایمنی است. برای مثال هر اسید چربی برای تولید و توزیع پروستاگلندین ها در بدن ضروری است. پروستاگلاندین‌ها یکی از مهمترین واسطه های التهاب می باشند و مهار ساخت آن ها توسط داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی  موجب کاهش التهاب می شود. اثر پروستاگلندین هایی که در اثر مصرف روغن های امگا-3 و امگا-6 تولید می شوند دارای فرایندهای التهابی متفاوتی هستند.

مصرف اسیدهای چرب امگا-3 (EPA و DHA)   دسته ای از ترکیبات التهابی را ایجاد می کنند که پاسخ خفیف تری در بدن ایجاد می کنند. در حالی که با مصرف اسیدهای چرب امگا-6 ترکیباتی با تاثیر قوی و نشانه های بیشتر در بدن تولید می شود. در واقع می توان گفت پاسخ التهابی ایجاد شده از سایتوکاین ها و پروستاگلندین هایی که در اثر مصرف امگا-3 تولید می شونددر مقایسه با سایتوکاین و پروستاگلندین هایی که در اثر مصرف امگا-6 تولید می شوند متعادل تر هستند. بطور کلی به سایتوکاین و پروستاگلندین های تولید شده از مصرف امگا-6 ترکیبات تولید کننده التهاب (التهابی) گفته می شود.

شکل3: مسیر بیوشیمیایی متابولیسم امگا-6 و امگا-3 در تولید سایتوکاین ها و پروستاگلندین ها

دانشمندان تاکنون نسبت بهینه امگا-3 به امگا-6 را برای تمام گونه های اسب و سنین مختلف را مشخص نکرده اند. با این حال نسبت 2تا4 (امگا3) به 1 (امگا6) مناسب است.

مواد خوراکی جیره ها مقادیر مختلفی از امگا-3 و امگا-6 دارند. جیره طبیعی اسب ها  (در صورتی که فقط علوفه باشد) مقادیر امگا-3 بالاتری دارد. در حالی که در جیره های متشکل از علوفه و غلات این مقدار کاهش می یابد. غلات فراوری شده امگا-6 بالاتری نسبت به علوفه دارند.

در اسب های ورزشی و مسابقه ای اغلب از مکمل های روغنی جهت تامین نیازهای انرژی در جیره استفاده می شود. روغن ذرت یکی از پر مصرف ترین روغن های مورد استفاده در جیره اسب هاست. همچنین روغن های آفتابگردان، کانولا و گلرنگ که همه این روغن ها از نظر امگا-6 بسیار غنی هستند.استفاده از این روغن ها به همراه جیره های غنی از غلات منجر به ایجاد مقادیر مازاد امگا-6 شده و تعادل امگا-3:امگا-6 را بر هم می زند. این امر منجر به تعادل غیر مفید این اسیدهای چرب می گردد. چنین جیره هایی به اندازه جیره های مملو از مواد غنی اسیدهای چرب امگا-3 مفید نیستند.

میزان و نسبت اسیدهای چرب در مواد خوراکی اسب ها

نام ماده غذایی	درصد امگا-3	درصد امگا-6	نسبت امگا-6 : امگا-3
مرتع	1.8	0.6	0.3 : 1
علوفه گراس	1.0	0.3	0.3 : 1
یونجه	0.5	0.4	0.7 : 1
جو دو سر	0.1	2.4	19.5 : 1
ذرت	0.03	1.9	55 : 1
Barley	0.1	1.1	9.1 : 1
سبوس برنج	0.2	6.6	37 : 1
سبوس گندم	0.2	2.1	11.6 : 1
تخم گل آفتابگردان	0.13	27.1	206 : 1
فول فت سویا	1.4	9.8	7.2 : 1
کنجاله سویا	0.1	1.0	7.2 : 1
لوبیا	0.7	1.5	2 : 1
باقلا	0.1	0.9	12.8 : 1
کنجاله نارگیل	0	0.2
کنجاله کانولا	1.1	2.2	2.0 : 1
تفاله چغندر	0.04	0.2	5.8 : 1
دانه سویا	0.2	1.1	7.2 : 1
عصاره مالت	0.2	2.2	9.3 : 1
Dried Distillers Grains (maize)	0.1	3.8	55.4 : 1
دانه کامل کتان	19.1	5.6	0.3 : 1
کنجاله کتان	4.5	1.3	0.3 : 1
روغن نارگیل	0.1	2.0	20 : 1
روغن کبد ماهی	24.5	2.0	0.1 : 1
روغن کانولا	9.8	19.5	2 : 1
روغن سویا	7.2	51.7	7.2 : 1
روغن آفتابگردان	0.3	60.5	206: 1
روغن ذرت	0.9	55	55 : 1
روغن زیتون	0.7	10.8	15.7 : 1
روغن کتان	57.4	13.9	0.24 : 1

سودمندی تولیدمثلی اسیدهای چرب امگا-3

اثرات مفید امگا-3 در تولیدمثل فراوان هستند. سیلمی های تغذیه شده با EPA و DHA افزایش چشمگیری در تعداد اسپرم های طبیعی و افزایش تراکم اسپرم نشان داده اند. اثرات مثبت امگا-3 بر تحرک و طول عمر اسپرم نیز تایید شده است. تغذیه مادیان آبستن با DHA و EPA مزایایی برای نمو جنین دارد.  با توجه به نقشی جفت در ارسال EPA و DHA به دستگاه عصبی جنین، امگا-3 در جیره مفید می باشد. همچنین امگا-3 در شیر مادیان وارد می شود و به مصرف کره می رسد. مادیان هایی که مقادیر بالایی از امگا-3 و امگا-6 در جیره را مصرف می کنند کلستروم (آغوز) غنی تری تولید می کنند. تحقیقات نشان داده است کره هایی که مادرشان امگا-3 مصرف می کند نیز دارای سیستم ایمنی قوی تری هستند. یافته های دیگر نشان می دهد مصرف امگا-3 برای مادیان های دارای سابقه سقط جنین مفید می باشد.

سودمندی مفصلی و ضد التهابی اسیدهای چرب امگا-3

بیشترین سودمندی اسیدهای چرب امگا-3 در زمینه سلامت مفاصل است. این مسئله با توجه به نقشی است که اسیدهای چرب امگا-3 در کاهش پاسخ التهابی ایفا می کند. ارتباط بین امگا-3 و کاهش التهاب مفصل در انسان و سایر حیوانات اثبات شده است. اسب های ورزشی بهترین کاندیدا برای مصرف اسیدهای چرب امگا-3 هستند. اسب های ورزشی در جیره خوراکی خود مقادیر بسیار بالایی از غلات را جهت حفظ شرایط بدنی مصرف می کنند. غلات مصرف شده توسط اسب های ورزشی دارای مقادیر بالایی از امگا-6 هستند. دانشمندان در حال حاضر در حال انجام تحقیقاتی هستند که مقدار دقیق دوز مصرفی EPA و DHA را برای کاهش علائم خونریزی ریوی ناشی از تمرینات، التهاب ریوی و تحریک مفصلی مشخص کنند.

امگا-3 همچنین نقش تسکین دهنده در زخم معده دارد. بنابراین اسب هایی که از امگا-3 استفاده می کنند کمتر به زخم معده دچار می شوند. در صورت ابتلا هم زخم معده پیشرفت کمی دارد. مصرف اسیدهای چرب امگا-3 به بسیاری از شرایط التهابی از قبیل آلرژی، لمینیتیس و خارش کمک می کند.

[vc_row][vc_column][vc_column_text]

عوامل تغذیه ای موثر بر سلامت سُم

نیاز به تعادل  در تمام جنبه های سواری وجود دارد. مربیان برنامه تمرینی متعادلی برای اسب ها دارند. نعل بندان تمام سعی خود را برای اسب های با سُم متعادل انجام می دهند و البته مهم ترین هدف، داشتن برنامه خوراکی متعادل از کنسانتره و علوفه برای اسب شما است تا بتوان عوامل تغذیه ای موثر بر سلامت سُم را بطور کامل تامین نمود.

سلامت سُم توسط چندین عامل از جمله ژنتیک، محیط و تغذیه مشخص می شود. برخی اسب ها بصورت ژنتیکی دارای سُم های ضعیفی هستند که قابل تغییر نیست. ولی مراقبت مداوم و تغذیه در مورد اسب هایی که از نظر ژنتیکی دارای سُم های خوبی هستند در سلامت سم بسیار موثر است.

 

 

 

عوامل تغذیه ای موثر بر سلامت سُم

مواد مغذی موثر بر سلامت سُم متعددند . یک جیره کاملا متعادل عوامل تغذیه ای موثر بر سلامت سُم را به خوبی تامین می کند، ولی  باید توجه داشت که هر اسب منحصر به فرد است بسته به مرحله زندگی و فعالیتی که دارد نیازهای غذایی مختلفی دارد. در ادامه برخی عوامل تغذیه ای کلیدی و اثرات آن ها بر سلامت سم اسب ها تشریح می گردد.

باید در نظر داشت تمامی عوامل موثر بر سلامت سُم  که برای کیفیت خوب و رشد مطلوب سُم مورد نیاز است مشابه نیازهای خوراکی پوشش سالم و سیستم ایمنی قوی است.

انرژی

انرژی یا محتوای کالری خوراک می تواند بر رشد سُم موثر باشد. بر این اساس جیره های با محتوای انرژی پایین علاوه بر اینکه افزایش وزن کمتری را موجب می شوند، رشد سم را هم محدود می کنند.

پروتئین

کمبود پروتئین نیز اثر مشابه کمبود انرژی بر رشد سُم دارد. زیرا جنس سم از کراتین می باشد که نوعی پروتئین است. کراتین پروتئینی بسیار قوی و از مهمترین اجزای پوست، یال، دم  و سُم می باشد. کراتین از زنجیره ای اسید آمینه تشکیل شده است که بسته9 به توالی اسید آمینه ممکن است ترکیب سخت و انعطاف پذیری همچون سُم و یا ساختاری نرم همچون پوست ایجاد نماید.

بدن اسب می تواند بسیاری از اسیدهای آمینه را به یکدیگر تبدیل کند، بنابراین  اسب در  زمینه بسیاری از اسیدهای آمینه دچار کمبود نمی گردد. یکی از اسیدهای آمینه ای که باید حتما در خوراک وجود داشته باشد و توسط اسیدهای آمینه دیگر ساخته نمی شود اسید آمینه متیونین است. متیونین دارای پیوندهای گوگرد می باشد که همین مسئله باعث می شود این تفکر بوجود بیاید که در جیره باید گوگرد وجود داشته باشد. نیاز اسب ها به گوگرد توسط علوفه و سایر مواد موجود در خوراک ها تامین می شود. ضمن اینکه تغذیه با گوگرد منجر به ساخت متیونین نمی شود و این اسید آمینه در علوفه وجود دارد. کمبود این اسید آمینه در حالتی رخ می دهد که استفاده از غلات در جیره زیاد و میزان علوفه کم باشد.

باید توجه داشت که مصرف بالای متیونین یکی از دلایل انباشتگی آهن، مس و روی است که می تواند منجر به تخریب سم و بیماری خط سفید شود.

در یک تحقیق در زمینه ارتباط رشد سم و تغذیه در کره ها رشد سم کره های از شیر گرفته شده که با خوراک 10 درصد پروتئین تغذیه شده بودند تنها دو سوم کره هایی بود که با خوراک محتوی 14.5 درصد پروتئین تغذیه شده بودند.

چربی

چربی ها در سُم یک سد غیرقابل نفوذ در کمک به اتصالات بین سلولی ایجاد می کنند که مانع از ورود باکتری و قارچ به داخل سُم می شوند. بنابراین خوراک های محتوی مقادیر کافی از چربی برای سُم مفید هستند و یکی از عوامل تغذیه ای موثر بر سلامت سُم می باشند.

پریوپل (Periople) که لایه محافظتی تاج سُم می باشد، از کراتین متراکم و اسید چرب ساخته شده است. این لایه به عنوان یک محافظ از خروج رطوبت لایه های داخلی جلوگیری کرده و از ورود آب به داخل هم جلوگیری می کند.

ویتامین ها

اغلب ویتامین هایی نظیر ویتامین A و ویتامین های گروه B نظیر بیوتین، فولیک اسید و B12 در علوفه ها وجود دارند و یا توسط میکروارگانیزم های دستگاه گوارش ساخته می شوند. بنابراین احتمال کاهش کیفیت سم در اثر کمبود آن ها چایین است.

بیوتین

بیشترین ویتامینی که در مورد ارتبایش با سم مورد بررسی قرار گرفته بیوتین است. بیوتین ویتامین محلول در آبی است که توسط میکروارگانیزم ها در دستگاه گوارش ساخته می شود. مطالعات صورت گرفته اثرات متنوعی از مکمل های بیوتین بر رشد و کیفیت سم نشان داده اند.

در اسب هایی که با وجود محیط خوب و جیره متعادل دارای کیفیت سم پایینی هستند، با مکمل های بیوتین کیفیت سم بهبود پیدا می کند. بطور کلی جیره های با غلات بالا و علوفه کم احتمال کمبود بیوتین بیشتری دارند.

ویتامین E

ویتامین E یک آنتی اکسیدان مهم است که یکی از نقش های آن محافظت از چربی هاست. کمبود این ویتامین در جیره های بالانس کمتر اتفاق می افتد با این حال بطور کلی بهتر است که این ویتامین به طور دائمی در جیره اسب گنجانهد شود.

نقش تعادل مواد معدنی در رشد و کیفیت سم

تعادل مواد معدنی هم از عوامل مهم در رشد و کیفیت سُم می باشد. برای مثال در تحقیقیاتی که توسط هرینگتون، والش و وایت در سال 1973 صورت گرفت مشخص شد که روی نقش مهمی در کراتینه شدن طبیعی سم ایفا می کند. در این تحقیق نشان داده شد که اسب هایی که استحکام بخش شاخی سم آن ها پایین است میزان روی موجود در پلاسمای خونشان پایین تر از اسب هایی است که هیچ آسیب یا مشکلی در سُم خود ندارند.

کلسیم و فسفر

کلسیم و فسفر و نسبت هر یک به دیگری در رشد سم موثر است. کلسیم برای اتصال بین سلولی در لایه شاخی سُم مورد نیاز است. کلسیم همچنین در متابولیسم داخل سلولی چربی ها اهمیت دارد. مقادیر بیش از حد نیاز فسفر می تواند از جذب کلسیم در روده باریک جلوگیری کند. این مسئله می تواند منجر به استخوان های ضعیف و غیرطبیعی شده و بر اتصال بین سلول ها اثرگذار باشد.

سلنیم

سلنیم یک آنتی اکسیدان مهم برای حفاظت غشای سلولی است. با اینحال مقادیر بالای سلنیم در جیره می تواند منجر به جایگزینی سلنیم با گوگرد در فیبرهای کراتینی شده و در نتیجه کیفیت ساختاری سم ضعیف می گردد.

اسب هاي مبتلا به مسموميت مزمن با سلنيوم داراي ريزش مو و لنگش به مدت زمان هاي متفاوتي مي باشند . پوشش مو در اين حيوانات اغلب کدر ، کوتاه و شکننده است و موهاي دم و چانه ممکن است کوتاه باشد .

ديواره هاي سم در هر چهار اندام حرکتي معمولا داراي شيارها يا ترک هاي متحدالشکلي است که ممکن است به بافت مورق حساس نيز کشيده شود. همچنین در موارد حاد خونریزی باندهای کرونری، کنده شدن سم و لامینیتیس رخ می دهد.

جدا شدن نوار تاجی سم در مسمومیت سلنیومی

 

توجه به این نکته ضروری است که برای اغلب اسب ها، جیره ای با بیوتین طبیعی، آمینواسید و اسید چرب متعادل و مقادیر کافی ویتامین و مواد معدنی می تواند منجر به رشد کافی سم و کیفیت بالای آن گردد.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]

بهبود وضعیت خشکی پوست و پوشش اسب ها با تغذیه مناسب

---

بهبود وضعیت خشکی پوست و پوشش اسب ها با تغذیه مناسب موضوع بسیار مهمی است که اگر در مناطق خشک زندگی می­ کنید، جلوگیری از خشکی دم، یال و پوست اسبتان می ­تواند به چالشی برای شما تبدیل شود. مطالبی که در این مقاله خواهد آمد می ­تواند برای اسب ­هایی که در مناطق خشک زندگی می ­کنند یا دارای پوست و پوشش بدنی خشک و کدر می ­باشند مناسب باشد.

علاوه بر استفاده از محصولاتی همچون شامپو و نرم کننده ­ها که بطور موضعی و موقت بر نرمی و کیفیت پوشش بدن اسب می­ افزایند، بهترین کاری که می ­توانید انجام دهید تغذیه اسب خود با منابعی است که در زیربنای ایجاد پوشش بدنی سالم نقش اساسی دارند.

کلیدی­ ترین مواد مغذی که در این فرایند نقش دارند عبارتند از: مواد معدنی از قبیل روی و مس، اسیدهای چرب و بیوتین.

مواد معدنی

روی (Zn) نقش حیاتی در چند آنزیم پوستی ایفا می ­کند. سلول­ های اپیتلیال که سازنده پوست هستند برای تقسیم شدن، ترمیم و بقا نیاز به روی دارند. علاوه بر این برای ساخته شدن میزان مناسب و مورد نیاز کراتین (پروتئین ­های محافظت کننده بافت اپیتلیال که در مو یافت می ­شود) و پروتئین ­های مرتبط دیگر به روی احتیاج است. علیرغم اینکه روی در یونجه وجود دارد با این­ حال مقادیر موجود در علوفه ممکن است نیاز اسب را مرتفع نکند.

مس عموماً به میزان کمتری نسبت به روی در علوفه وجود دارد. مس برای عمل آنزیم لایزیل اکسیداز (Lysyl Oxidase) ضروری است. این آنزیم برای ارتباط متقابل کلاژن- الاستین مورد نیاز است و در واقع برای تشکیل بافت همبند انعطاف ­پذیر و قوی مورد نیاز می ­باشد.

روی و مس با همدیگر بر ساخت ملانین که پروتئین سازنده رنگ مو می ­باشد موثرند. بنابراین مقادیر کمتر از نیاز روی و مس نه تنها بر کراتینه شدن مو بلکه بر رنگ مو نیز موثر است. در صورتی که ملانین به میزان کافی وجود نداشته باشد احتمال آسیب اکسیداتیو مو نیز بالاتر خواهد بود.

در صورتی که تنها از علوفه در تغذیه اسب خود استفاده می­ کنید باید منبعی از مس و روی که نصف نیاز تغذیه ­ای اسب را بر مبنای (NRC (National Research Council  تامین کند در خوراک منظور نمایید. این میزان برای یک اسب 500 کیلویی در حدود 50 میلی­ گرم مس و 200 میلی­ گرم روی است. برای این منظور می ­توان از خوراک­ های کنسانتره­ ای متعادل شده استفاده کرد که علاوه بر مس و روی سایر نیازهای تغذیه­ ای که توسط علوفه تامین نمی­ شود را تامین می­ کنند.

روغن

لایه­ های غشای سلولی در سلول ­های سازنده مو دارای مقادیر بالایی از اسیدهای چرب می ­باشد. چربی موجود در سلول ­های کوتیکول موجب می ­شود که این سلول ها آبگریز بوده و با آب واکنش ندهند. این خاصیت سبب ضد آب بودن این سلول ­ها می­ شود و در عین حال رطوبت درون این سلول ­ها حفظ می ­شود. سلول­ های کوتیکول بایستی کاملا صاف و یکدست قرار بگیرند، در صورتی­که این سلول ­ها آسیب ببینند از مو فاصله گرفته و اجازه می ­دهند تا رطوبت خارج شود.

 

 

بنابراین اطمینان از وجود مقادیر کافی اسیدهای چرب در جیره می­ تواند به کیفیت پوشش بدن کمک کند. با توجه به مزایای بیشتر چربی ­های امگا 3 نسبت به امگا 6 بهتر است از منابع روغنی همچون دانه کتان یا روغن کتان برای این منظور استفاده نمایید. در همین راستا استفاده از 115 گرم دانه کتان و یا 55 گرم روغن برای مشاهده تفاوت مشهود در پوشش اسب با سایز متوسط کفایت می ­کند.

بیوتین

بیوتین علاوه بر ارتباطی که در سلامت سم دارد در پوست و مو نیز دارای نقش می­ باشد. بیوتین یکی از ویتامین ­های گروه B می ­باشد که در تشکیل و کیفیت بافت ­های کراتینه نظیر پوست، مو و سم اسب نقش دارد. بیوتین همچنین در ساخت اسیدهای چرب، متابولیسم اسیدهای آمینه و بسیاری از مسیرهای متابولیک نیز نقش دارد که می ­تواند تایید کننده نقش آن در پوست و پوشش باشد.  این ویتامین عملا توسط باکتری ­های بخش خلفی دستگاه گوارش اسب ساخته می­ شود و با توجه به همین مسئله کمبود بیوتین را غیرمحتمل می ­کند.

اسب­های تحت استرس و مصرف کننده آنتی­ بیوتیک احتمالا نیاز به مصرف بیوتین دارند. محققان علوم تغذیه پیشنهاد می کنند 40-20 میلی ­گرم بیوتین برای داشتن سم سالم و همچنین بهبود پوشش بدنی  در یک اسب 500 کیلویی کفایت می ­کند.