اهمیت و نقش مخمر زنده بر روی دام
مقاله حاضر چکیده ای از اطلاعات بسیار مفید در رابطه با اهمیت مخمر ساکرومایسز سرویزیه در کنفرانس علوم دامی ایالات متحده آمریکا می باشد. در این مقاله به این سوال پاسخ داده می شود که، چرا، چگونه، چه زمانی می توان از مخمر زنده در جیره دام استفاده کرد؟ همچنین در این مقاله به این سوال پاسخ داده می شود که چرا لازم است در جیره گاو شیری از مخمر زنده استفاده شود.
گوساله و توسعه شکمبه:
گوساله در هنگام تولد با شکمبه عاری از میکروب و فاقد عملکرد نشخوار متولد می شود و زندگی خود را با شیر و فرآورده های جانبی آن آغاز می کند. اگرچه گوساله در دوران بعد از شیرگیری. یک نشخوار کننده با قابلیت هضم فیبر در شکمبه میباشد .
یکی از راهکارهای کلیدی در پرورش گوساله این موضوع می باشد که آب تمیز و گوارا همیشه و در تمام اوقات در دسترس باشد و استارتر خوش خوراک و با قابلیت هضم و جذب بالا به همراه اسیدهای چرب فرار (VFAs) پروپیونات و بوتیرات باشد، به علاوه توجه به نکته الزامی می باشد که توسعه شکمبه تحت شرایط بی هوازی و تخمیر خوب امکان پذیر می باشد.
طی تحقیقی نشان داده شده است که استفاده از مخمر در استارتر موجب بهبود مصرف اکسیژن در شکمبه می شود. مخمر زنده با مصرف اکسیژن کمک می کند که میکروب های شکمبه در شرایط بی هوازی عملکرد بهتری داشته باشند(شکل 1).
طی بررسی محققان نتایج بسیار خوبی پس از استفاده از مخمر زنده در خوراک گوساله بر روی توسعه سریعتر شکمبه، انتقال سریعتر گوساله به دوران بعد از شیرگیری بدون کاهش وزن ، بهبود 9% وزن بدن روزانه و بهبود 7% در ضریب تبدیل خوراک دست یافتند.
بسته به اینکه جیره پایه بر اساس غلات باشد یا علوفه، هضم در شکمبه بر اساس منابع کربوهیدرات، اسیدهای چرب فرار (VFAs) و لاکتات خواهد بود.
مقدار VFA و لاکتات با توجه به نوع جیره و الگوی تغذیه ای متفاوت خواهد بود. سایز و اندازه ذرات و دفعات وعده غذایی همچنین می تواند تحت تاثیر استرس و شرایط محیطی قرار بگیرد که می تواند منجر به تغییراتی در نحوه خوراک دهی گردد.
نتایج بررسی نشان دادند که هنگامی که pH شکمبه زیر5/7 باشد (شرایط اسیدوز تحت حادSARA, sub-acuteruminal-acidosis) استفاده از مخمر زنده موجب بهبود pH شکمبه و افزایش بهروری دام گردید.
ماندن طولانی مدت دام در شرایط اسیدوز تحت حاد برای دام مضر می باشد و موجب کاهش جمعیت فیبرولیتیک، افزایش شمارش S. bovis و E. coli، کاهش جمعیت پروتوزوآهای مژکدار، کاهش شمارش زئوسپورهای قارچی، افزایش تولید اندوتوکسین شکمبه، ایجاد واکنش های التهابی، تغییر دیواره شکمبه و نفوذپذیری آن، کاهش قابلیت هضم NDF، اختلال در الگوی تغذیه ای و مصرف ماده خشک و در نهایت کاهش تولید شیر میشود. کاهش pH شکمبه در نتیجه تجمع اسید های چرب (استات، بوتیرات و پروپیونات)، و اسید لاکتیک در شکمبه می باشد. همچنین هر زمانی که دوز لاکتات داخل شکمبه افزایش یابد، pH شکمبه بیشتر کاهش می یابد .
در شرایط آزمایشگاهی و طی آزمایش ها نشان داده شده است که مخمر زنده موجب تحریک سوخت و ساز و جذب لاکتات می شود و برخی از کوفاکتورهای تولید شده توسط مخمر زنده موجب تحریک باکتری های مصرف کننده لاکتات شده اند.
پژوهشگران در سال 2007 گزارش کردند که مصرف مخمر زنده موجب افزایش 5/0 واحدی pH شکمبه به هنگامی که گاوها در شرایط نگهداری در فری استال و pH5/7 بوده اند، شده است.
علاوه بر این، در این مطالعه الگوی خوراک خوردن دام به طور قابل توجه و مطلوبی به وعده های غذایی کوچکتر و فراوان تر همراه با مخمر زنده تغییر پیدا کرده بود.
همچنین اثر مخمر زنده بر روی مصرف خوراک و رشد گله گاوهای جوان نیز در هر وعده غذایی مشاهده شده بود.
الگوی مصرف خوراک کمتر اما با دفعات بیشتر در طی روز منجر به افزایش وزن روزانه دامها شده بود، همچنین با این روش، نرخ رشد همگن تر و ضریب تبدیل خوراک بهبود یافته بود.
به نظر می رسد که این امر به واسطه تحریک شکمبه توسط مخمر زنده و تبدیل بهتر و بیشتر لاکتات به پروپیونات می باشد و علت دیگر کنترل pH شکمبه توسط مخمر زنده می باشد که این امر موجب جذب بهتر خوراک در شکمبه و بهبود جریان خون شکمبه می باشد.
تغییرات گلوکونئوژنیک هم در کبد می تواند بر روی خوراک و مصرف ماده خشک به وسیله تئوری اکسیداسیون کبدی تاثیر گذار باشد.
تاثیر مخمر زنده و قابلیت هضم NDF(Neutral Detergent Fiber):
بخش بزرگی از مصرف انرژی جیره برای نشخوارکنندگان از تخمیر دیواره سلولی گیاهان تامین می شود و حضور اکسیژن در شکمبه موجب عامل محدود کننده باکتری های هضم کننده الیاف و فعالیت میکروبیولوژی آن می باشد، که این باکتری ها حساس به حضور اکسیژن می باشند.
اکسیژن می تواند به وسیله آب، خوراک و یا اکسیژن جذب شده از طریق جریان مویرگی خون وارد شکمبه شود. حضور اکسیژن تعداد باکترهای سلولاتیک را کاهش می دهد و موجب محدودیت هضم فیبر در شکمبه می شود. همانطور که در بالا اشاره شد مخمر در شکمبه موجب افزایش مصرف اکسیژن شده، بنابراین موجب کاهش تاثیر منفی اکسیژن بر روی میکروب های هضم کننده الیاف می شود. همچنین می توان قابلیت هضم NDF را در شرایط آزمایشگاهی و تجزیه و تحلیل آن بدست آورد.
از طرفی اثر منفی اسیدوز تحت حاد در کاهش هضم NDF به خوبی مشخص شده است و این موضوع مبنای ارتباط بین نرخ pH و NDFd در بسیاری از فرمولهای جیره نویسی جهت تولید فرآورده های لبنی در ایالات متحده آمریکا می باشد. پژوهشگران کشف کردند که هنگامی که مخمر زنده در جیره استفاده می شود، هضم علوفه بهبود چشم گیری یافته است و موجب کاهش اسیدوز تحت حاد شده است.
نشخوارکنندگانی که در جیره خود مخمر زنده را دریافت می کنند، جمعیت باکتریایی فیبرولیتیک شکمبه و فعالیت آنزیمی آنها افزایش پیدا می کند. جالب توجه است که مطالعات اخیر نشان داده اند که دامهایی که مشکل اسیدوز تحت حاد داشتند، جیره حاوی مخمر زنده در مقایسه با گروه شاهد بدون مخمر زنده تاثیر بیشتری بر روی تخریب NDF داشت.
مخمر زنده می تواند عملکرد شکمبه را از طریق (کاهش اکسیژن، بهبود عملکرد pH ، افزایش هضم NDF) افزایش دهد. همانطور که اشاره شد گوساله بازده قابل توجهی در تبدیل خوراک و افزایش سود روزانه را دارند. در یک بررسی، مخمر زنده توانسته بود ضریب تبدیل غذایی گاوهای گوشتی را تا 3% افزایش دهد.
در یک آنالیز انجام شده بر روی گاوهای شیری که مخمر زنده را مصرف می کردند، مخمر زنده توانسته بود موجب افزایش یک کیلوگرمی شیر برای هر گاو در طی روز بدون افزایش مصرف ماده خشک شود که موجب بهبود ضریب تبدیل غذا شده بود.
تاثیر مخمر زنده بر روی نشخوارکنندگان متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال سویه ساکرومایسز سرویزیه 1077 به طور مستقیم بر روی میکروب های شکمبه نشخوارکنندگان تاثیر دارد و موجب تولید بالاتر و بهتر و ضریب تبدبل بهتر دام میشود.
هدف اصلی افزایش تولیدات دامی به ازای هزینه صرف شده برای خوراک می باشد، به همین منظور سرمایه گذاری بر روی شکمبه و استفاده از مخمر زنده در جیره دامها به خصوص دامهای پر تولید بهترین گزینه جهت افزایش سود و بازده خوراک و بهبود تولید دام می باشد.
By Dr. Frederique Chaucheyras-Durand from INRA, France, presented at technical conferences in the U.S
