برچسب: تغذیه تلیسه

---

چند صباحی است که برنامه­ های تغذیه محدود و دقیق در جیره تلیسه (تغذیه تلیسه ها) ­با جیره ­های پر کنسانتره-کم علوفه در  آمریکا مطرح شده است. مطالعات اخیر در امریکا نشان می ­دهد که هزینه­ های خوراک در پرورش تلیسه در سال های اخیر به شدت افزایش یافته است و به 73 درصد رسیده است. برنامه ­های مرسوم پرورش تلیسه  شامل تغذیه مقادیر زیاد علوفه است.

هدف این برنامه­ های نوین در واقع کم کردن مقدار علوفه از جیره تلیسه­ ها و فراهم بودن علوفه برای گاوهای بالغ می­باشد و از این راه به تامین علوفه گله نیز کمک می­ کند. همانطور که می­ دانید و در گله نیز ­آن را لمس کرده اید، افزایش ماده خشک مصرفی با افزایش سرعت عبور مواد و کاهش قابلیت هضم همراه است. کاهش در قابلیت هضم بیشتر برای کنسانتره اتفاق می ­افتد. به طور ساده می ­توان نتیجه گرفت که کاهش خوراک مصرفی و افزایش مقدار کنسانتره در جیره باعث افزایش هضم کنسانتره و نیز افزایش بازده می­ گردد. بازده خوراک (خوراک مصرفی به ازای افزایش وزن) به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله: ژنتیک، کیفیت علوفه، سرعت رشد یا مرحله رشد، BCS یا ترکیب بدن، تنش سرمایی یا گرمایی، و سطح فعالیت. این نوع برنامه­ ها هنوز در ابتدای راه هستند و این مقاله سعی بر نشان دادن راهی به سمت آینده دارد تا اگر دامداری تمایل به استفاده از این روش ها در پرورش تلیسه (تغذیه تلیسه) داشت، پایه ای علمی در اختیار داشته باشد. جهت انجام این برنامه در پروش تلیسه توصیه­ هایی در مورد مواد مغذی و مدیریت وجود دارد که باید به آنها عمل گردد:

1- جیره ­ای کاملاً متوازن به دام هایتان دهید:

وقتی از این برنامه در پرورش تلیسه استفاده می کنید تلیسه ها نباید به علوفه سرک دسترسی داشته باشند و همه چیز باید در ترکیب TMR باشد و فقط یک بار در روز دام ها را تغذیه کنید.

2- پروتئین جیره:

• جیره را بر اساس CP و پروتئین محلول بالانس کنید.
• 14 تا 15 درصد CP برای تلیسه های پیش از بلوغ (خوراک مصرفی بر اساس 2/15 درصد وزن بدن)
• 13 تا 14 درصد CP برای تلیسه های پس از بلوغ (خوراک مصرفی بر اساس 1/65 درصد وزن بدن)
• حداقل 30 تا 35 درصد پروتئین محلول در جیره تلیسه داشته باشید. پروتئین محلول در واقع بخشی از CP از که در آب یا مایع شکمبه به شدت محلول است و به سرعت توسط میکروب ها تجزیه می­شود. همه بخش های نیتروژن غیر پروتئینی وبخشی از پروتئین حقیقی را نیز شامل می­شود. بیشتر پروتئین در ذرت سیلوشده در واقع پروتئین محلول است.
• بیش از 25 تا 30 درصد RUP (پروتئین عبوری) در این نوع برنا مه ها مورد نیاز نیست.

در پرورش تلیسه برای تلیسه ­ها کل پروتئین تغذیه شده به اندازه بخش­های مختلف پروتئین اهمیت دارد. پژوهش ها نشان می­دهد که وقتی پروتئین خام جیره تلیسه بین 14 تا 14/5 درصد باشد بازده استفاده از پروتئین حداکثر می­گردد.

3-انرژی:

فرقی نمی­ کند شما تلیسه ها را با چه برنامه ای تغذیه می­کنید ولی تلیسه های شما باید انرژی لازم برای افزایش وزن حدود 800 تا 900 گرم در روز را دریافت کنند که معادل 285 کیلوکالری به ازای هر کیلوگرم جثه متابولیکی است.

4-الیاف:

مقدار الیاف مورد نیاز تلیسه به خوبی بررسی نشده است ولی تلیسه های تغذیه شده با 19 درصد NDF نشانی از بیماری های متابولیکی نداشتند. وقتی NDF جیره تلسیه کم است شما باید تلیسه ها را به طور کنترل شده تغذیه نمایید و این دقیقاً برنامه تغذیه محدود می­باشد.

5- ویتامین­ ها و مواد معدنی:

داده ای در مورد مقدار مورد نیاز این اقلام در جیره تلیسه با برنامه های تغذیه محدود شده وجود ندارد ولی به نظر می ­رسد همان غلظت­ های توصیه شده توسط NRC کفایت کند.

6- منبع علوفه:

منبع علوفه بسیار اهمیت دارد. البته مقدار دانه موجود در ذرت سیلوشده امریکا با کشور ما تفاوت زیادی دارد. ولی در پرورش تلیسه توصیه بر آن است اگر از ذرت سیلو شده استفاده می­کنید حتما مراقب باشید. البته بیشتر مطالعات تغذیه تلیسه ها از ذرت سیلو شده استفاده کرده اند و نتیجه بدی مشاهده نکردند. وقتی مقدار غلات بالا در این برنامه می دهید به یونجه هم توجه کنید چرا که این مقدار غلات در ترکیب با یونجه موجب نفخ کفی می گردد. در واقع وقتی سطح کنسانتره خیلی بالاست (حدود 75 درصد ماده خشک)، نفخ کفی در 10 تا 15 درصد تلیسه ها دیده می شود. گنجاندن کاه در چنین جیره ای شدنی است ولی توصیه نمی ­شود چرا که باعث دفع مواد مغذی در مدفوع می­ گردد.

جدول 1- نمونه ای از یک جیره تلیسه پرعلوفه یا پر کنسانتره

 به جای پوسته سویا شما می­توانید از تفاله چغندر قند یا سبوس و اندکی تغییر در بخش پروتئینی جیره تلیسه، مواد مغذی را تامین کنید

توصیه های مدیریتی در هنگام استفاده از این برنامه

1- وزن کشی:

هیچ ابزاری مفید تر از وزن کردن تلیسه در جهت کنترل رشد آنها در پرورش تلیسه وجود ندارد. یکی از نیازمندی های اصلی و ضرورت های این برنامه ثبت وزن به طور منظم است. زمان های حیاتی در وزن کردن تلیسه ها عبارتنداز: پس ازشیرگیری، پیش از تلقیح، در زمان تلقیح، هنگام تایید آبستنی و پیش از زایش. به طور کلی هر زمانی که تلیسه را جابجا می­کنید باید آن را وزن کشی کنید.

• در یک زمان خاص از روز همیشه تلیسه ها را وزن کنید!
• ماهی یک بار بهترین است ولی اگر شرایط آن را ندارید و گله شما از ثبات خوبی برخوردار است می ­توانید فاصله وزن کشی را بیشتر کنید.
• اگر نمی توانید همه را وزن کنید گروه کوچکی از آنها را انتخاب کنید که نماینده واقعی بهاربند باشند.

2- اندازه گروه:

همواره داشتن گروهی از تلیسه ها که از نظر شکل و ظاهر هم اندازه باشند مطلوب است. بزرگتر از 4 ماهگی تلیسه ها باید در گروه هایی باشند که دامنه وزنی آن حدود 90 کیلوگرم باشد (یعنی از میانگین 90 کیلو بیشتر یا کمتر). پس از تلقیح می توان دامنه را بیشتر کرد و به 135 کیوگرم نیز رسید.

3- فضای آخور:

شاید یکی از مهمترین توصیه های این روش فضای آخور مورد نیاز باشد. همانطورکه تلیسه ها بزرگ می شوند (از 4 تا 22 ماهگی) به 35 تا 60 سانتی­متر فضای آخور به ازای هر راس نیاز مندند.

4- از خاک اره و کاه به عنوان بستر استفاده نکنید. چرا که تلیسه به دلیل پر نشدگی کامل شکمبه مبادرت به خوردن خاک اره یا کاه می ­نماید.

5-  در زمان اجرای این برنامه تلیسه ممکن است سر و صدای زیادی ایجاد کنند ولی پس از 10 تا 14 روز به این برنامه عادت می­ کنند.

اگر می خواهید از این برنامه بهره ببرید، نقطه آغازین می ­تواند دادن جیره­ تلیسه با 50 درصد غله و 50 درصد علوفه باشد.

خلاصه:

ما در ابتدای راه این برنامه ها هستیم ولی نتایج مطالعات از سودمندی این روش حمایت می کنند و نشان می دهد که تولید شیر در آینده به مخاطره نمی افتد.

جدول 2-  احتیاجات غذایی تلیسه های شیری در برنامه های تغذیه دقیق و محدود برای افزایش وزن حدود 800 تا 900 گرم

معمولا در هوای سرد بسیاری از گوساله ها ضربه می خورند ولی بسیاری از دامداران به آن توجه نمی کنند.

در آب و هوای سرد باید انرژی بیشتری از طریق استارتر به گوساله ها خورانیده شود. گوساله هایی که در سرما خوب رشد نکنند شیر کمتری هم در دوران بلوغ تولید خواهند کرد. دامنه خنثی حرارتی در گوساله ها بین 15.5 تا 24 درجه سانتی گراد است.

برای  اینکه انرژی بیشتری به گوساله برسانیم 4 انتخاب وجود دارد:

1-خورانید شیر جایگزین بیشتر

2- خورانیدن بیشتر شیر حذفی پاستوریزه شده

3- خورانید شیرهای جایگزین با سطوح بالاتر چربی

4- استفاده از مکمل چربی در خوراک مایع

به بیان ساده، بیشتر خورانیدن به نظر بهترین و  درست ترین راهکار به نظر می رسد. اما باید توجه داشت که نباید پروتئین را بیش از حد تغذیه نمود چون احتیاجات پروتئین در طول تنش سرمایی افزایش نمی یابد. استفاده از چربی اضافی (تقریبا 110 گرم در روز) یک راهکار بسیار عملی است که نتیجه آن در شکل های زیر به وضوح مشخص است.

شکل 1 اثر هر 5.5 درجه سانتیگراد تغییر در دمای محیط را بر روی افزایش وزن روزانه بر حسب انرژی برای یک گوساله 45 کیلویی را نشان می دهد. توجه داشته باشید که هر 5.5 درجه سانتی گراد کاهش در میانگین دمای روزانه، افزایش وزن روزانه را در حدود 90 گرم در روز کاهش می دهد. این کاهش افزایش وزن فقط برای 5.5 درجه سانتگراد بسیار مهم است.

درضمن شکل 2 نشان می دهد که یک 9 کیلوگرم وزن بدن اضافی، افزایش وزن را در حدود 136 گرم در منفی یک درجه سانتی گراد یا در هر فاصله 5.5 سانتی گرادی کاهش میدهد. مکمل چربی افزوده شده (110 گرم چربی علاوه شیر خسکی که حاوی 20 درصد پروتئین و 20 درصد چربی می باشد) بر انرژی لازم برای 230 تا 270 گرم افزایش وزن روزانه در روز را در 1- درجه سانتی گراد یا برای هر 5.5 درجه سانتی گراد کاهش دما در روز فراهم می کند. همانطور که در شکل 2 دیده می شود سهم شیرخشک به دلیل نیازهای نگهداری بیشتر برای آن 9 کیلوگرم وزن بدن بیشتر، کمتر می باشد.

همانطور که در شکل 1 نشان داده شده است سهم ترکیبی انرژی حاصل از هر دو شیر خشک و مکمل چربی افزوده شده به سختی می تواند انرژی نگهداری و افزایش وزن را در دمای 18- درجه را تامین نماید.

استارتر باید خورانیده شود

اثر خوردن استارتر بسیار قابل توجه است. برای مثال 110 گرم مصرف استارتر در روز برای یک گوساله 55 کیلویی افزایش وزن روزانه را در حدود 135 گرم تامین می کند. با دوبرابر کردن مصرف استارتر، افزایش وزن بر حسب انرژی به 230 گرم در روز می رسد.

آب را ندیده نگیرید!! در زمستان اگر می توانید آب گرم به گوساله ها بدهید.

وقتی گوساله ها آب گرم می نوشند دمای محتویات شکمبه را کاهش می دهند متناسب با دمای آب مصرفی.

در یک مطالعه اخیر در دانشگاه کرونل (خلاصه 10 سال تحقیق) نشان داد که هر 450 گرم افزایش وزن پیش از شیرگیری باعث تولید 385 کیلوگرم شیر تولیدی بیشتر در اولین دوره شیردهی می شود. در طول سه دوره شیردهی این رقم به 1036 کیلو شیر میرسد. وقتی آنها به بررسی علت تفاوت در رشد پیش از شیر گیری را بررسی کردند (130 گرم تا 1.2 کیلوگرم در روز)، دریافتند که عمده تفاوت مربوط به سرمای هوا بود. گوساله های متولد شده در زمستان (دمای صفر درجه) حدود 1.43 مگالری در روز انرژی مورد نیاز برای رشد کمتری نسبت به گوساله های متولد شده در ماه های گرمتر سال (میانگین دمای 19.5 درجه سانتی گراد) مصرف می کنند. برای هر مگاکالری انرژی اضافی بیش از نیازهای نگهداری در آب و هوای سرد، گوساله 235 کیلوگرم شیر بیشتر در اولین دوره شیردهی و در مجموع سه دوره شیردهی 910 کیلوگرم شیر بیشتر تولید می کند.  بخاطر داشته باشید که هر 5.5 درجه سانتیگراد کاهش در درجه حرارت محیط موجب کاهش 90 گرمی در افزایش وزن روزانه خواهد شد. همچنین باید تو جه داشت که حتی در مناطق گرمسیر نیز شما شبهایی در زمستان دارید که دمای هوا بسیار پایین می آید و همین می تواند تولید آینده را کاهش دهد.

برای گوساله های جوانتر تصحیحات باید در برنامه خورانیدن خوراک مایع صورت بگیرد. برای گوساله های بزرگتر آنها نیازمند انرژی بیشتر از طریق خوراک مایع هستند. ولی برای آنها مصرف استارتر بیشتر هم بسیار مهم است که به نوبه خود نیاز مند توجه به نوشانیدن آب گرم می باشد.

دکتر احسان محجوبی، 92

بخش زیادی از هزینه های دامداری مربوطبه تغذیه تلیسه هاست. چگونه می توان این هزینه ها را کم کرد؟

دامداران و پرورش دهندگان تلیسه ها به دنبال راهکارهایی هستند تا بازده خوراک را در گوساله ها و تلیسه هاشان افزایش دهند. در این مقاله به 8 راهکاری که در سیزدهمین کنفرانس بین المللی انجمن گوساله ها و تلیسه های شیری ارائه شده است اشاره می کنیم.

1- هدررفت و اتلاف را در انبار کاهش دهید. حداقل کردن فساد یا هدر رفت خوراک یکی از ارزان ترین راهکارهای پس انداز پول است. هنگام برداشت علوفه اطمینان حاصل کنید که به طور کامل و درست آنها را بسته بندی کنید و پوشش مناسب برای آن داشته باشید. برای نظارت دقیق تر بر روی مدیریت انبارها و نحوه بسته بندی کردن وقت بیشتری بگذارید. هنوز هم دامداران بسیاری هستند که به دلیل تجهیزات ضعیف جابجایی، خوراک را هدر می دهند.

2- از ماندن خوراک فاسد شده در آخور بپرهیزید. برخی متخصصان از عدم باقی مانده خوراک در آخور تلیسه ها حمایت می کنند (در گاو شیری 5 تا 10 درصد باقی مانده خوراک ایده آل است). آخور باید طوری طراحی شود که خوراکی از بین نرود. تلیسه ها علاقه دارند که خوراک را به پشت سر خود پرت کنند. به همین خاطر وقتی شما از خوراک های حجیم استفاده می کنید، با این رفتار تلیسه  بخش بیشتری از آن در آخورهای J مانند هدر می رود.

3- از بیش از حد خورانیدن ویتامین ها، مواد معدنی وپروتئین بپرهیزید. گوساله ها پر بازده ترین گروه در گله هستند و جیره های پر پروتئین باید در 12 هفته اول پس از تولد به آنها داده شود تا مطمئن شوید که ساختار رشدی مناسبی داشته باشند. به محض اینکه آنها از این مرحله گذر کردند، مقدار پروتئین را به مقادیر زیر کم کنید تا هدر نرود:

– پس از شیرگیری: (کمتر از 6 ماه از سن): 17 تا 18 درصد پروتئین

– تلیسه های غیر آبستن (بزرگتر از 6 ماه): 15تا 16 درصد پروتئین

– تلیسه های آبستن: 13 تا 14 درصد.

4- علوفه ای استفاده کنید که جیره را ارزان کند. در این موارد از علوفه های دردسترس یا محصولات فرعی که به طور محلی در اطراف شما کشت می شوند می توانید بهره ببرید. در نظر داشته باشید که قیمت می تواند سال به سال بر اساس قیمت پروتئین و انرژی تغییر یابد.

5- هزینه های نگهداری را کاهش دهید. هزینه های خوراک را می توان از دو منظر نگاه کرد. اول، خوراک برای نگهداری تلیسه یا هزینه های نگهداری اش لازم است. پیش از اینکه تلیسه هیچ رشدی داشته باشد، نیازهای نگهداری تلیسه باید برآورده شود. محیطی که تلیسه در آن پرورش داده می شود نقش بزرگی در نیازهای نگهداری تلیسه بازی می کند.

6- مواد خوراکی بخرید که یک جیره مقرون به صرفه با آنها بتوان تهیه کرد. بر روی هزینه های روزانه هر تلیسه با میانگین افزایش وزن روزانه 820 تا860 گرم در روز متمرکزشوید. اینکه ما فقط به قیمت اقلام خوراکی (ونه قیمت کل جیره) بپردازیم ممکن است ما را گمراه کند. بسیارمهم است که ما فراسوی قیمت پروتئین یک ماده خوراکی را نیز در نظر بگیریم و باید سایر جنبه هایی که آن ماده خوراکی ممکن است به جیره عرضه کند را نیز در نظر بگیریم. یک مثال معمول، تصمیم گیری بین خرید کنجاله سویا یا بقایای حاصل از آبجوکشی است. اگرچه سویا به ازای هر واحد از پروتئین قیمت کمتری دارد، ولی بقایای حاصل از صنایع آبجوکشی دارای مواد دیگری هستند که همراه با ماده خشک آن می تواند جیره را ارزان تر کند. همیشه جیره ها را مقایسه کنید و نه اقلام خوراکی را.

7- اگر امکانات آن فراهم است از تغذیه محدود تلیسه استفاده کنید. به دنبال آزمایشات موفقیت میز در ویسکانسین و پنسیلوانیا این راهکار روز به روز محبوب تر می شود. در مورد این راهکار به تفصیل در مقاله دیگری درهمین وب سایت بحث شده است.

8- تلیسه ها را آبستن کنید. 1 یا دو ماه زایمان زودتر هزینه ها را به مقدار قابل توجهی کاهش خواهد داد. هرچند تحقیقاتی در ایران صورت نگرفته است، ولی نتایج حاصل از تحقیقات دانشگاه کرنل نشان می دهد که هزینه های پرورش به اندازه 100 دلار در ماه به ازای هر تلیسه می تواند کاهش پیدا کند.

برای آن که تولید مثل به مخاطره نیفتد شما می توانید یک دوره انتظار اختیاری حدود 13 ماهه داشته باشید و پس از آن بطور فشرده تلیسه ها را همزمانی و تلقیح کنید. هدف شما این باید باشد که 90 درصد از تلیسه های شما تا 2 ماه بعد از آن دوره انتظار اختیاری تلقیح شده باشند یا نرخ آبستنی 21 روزه شما چیزی حدود 30 درصد باشد.