بلاگ

MUN میتواند زیاد یا کم باشد. بیش از حد یا کمتر از حد تغذیه کردن پروتئین، یا تغذیه جیره های نا متوازن از لحاظ نسبت پروتئین به کربوهیدارت می تواند بازده خوراک را کاهش، هزینه ها را افزایش و تولید شیر را کاهش دهد.

دکتر احسان محجوبی، 92
MUN میتواند زیاد یا کم باشد. بیش از حد یا کمتر از حد تغذیه کردن پروتئین، یا تغذیه جیره های نا متوازن از لحاظ نسبت پروتئین به کربوهیدارت می تواند بازده خوراک را کاهش، هزینه ها را افزایش و تولید شیر را کاهش دهد.
مزایای تست MUN:

•  می تواند ملاکی باشد برای نشان دادن اینکه چه مقدار از نیتروژنی که توسط دام جذب شده برای رشد و یا تولید شیر به کار نرفته است. وقتی گاو پروتئین زیادی دریافت می کند، اضافه آن را در شیر یا ادرار دفع خواهد نمود.
• شما باید برای گله خود سطح MUN را به وسیله آزمایش MUN تک تک دام ها و کل گله تعیین کنید. مطابق با توصیه دکتر هاتجنز، اگر MUN 2 یا 3 واحد از سطح MUN گله بالاتر یا پایین تر رفت شما باید به دنبال جواب باشید.
• تغذیه بیش از حد یا کمتر از حد پروتئین تنها چیزهایی نیستند که با کنترل MUN می توان به آنها رسید. هاتجنز کاربردهای دگیری را برای آزمون شیر می بیند، از جمله: کنترل اثر روش های کاهش تنش حرارتی، پبش بینی اسیدوز، و همچنین آشکار می سازد که گاوها در اوایل دوره شیردهی انرژی بیشتری در مقیاس با انرژی مصرفی استفاده می کنند.

• MUN در ارزیابی تغذیه پروتئین و کربوهیدرات به گاو بسیار ارزشمند است. تغذیه ناکافی کربوهیدرات قابل تجزیه در شکمبه نیز ممکن است در MUN بالا دخیل باشد ولی نسبت به تغذیه بیش از حد پروتئین یا پروتئین به شدت قابل تجزیه در شکمبه تاثیر کمتری دارد
•  MUN 5 یا کمتر نشان دهنده این است که ما پروتئین کافی را برای تامین نیازهای باکتری ها فراهم نکرده ایم.
• MUN بین 7-12 رضایت بخش بوده و احتمالا نشان دهنده دامنه خوبی از تامین نیازهای پروتئینی گاو و میکروب های شکمبه است.

نسبت سود به هزینه آزمون MUN 10 به 1 می باشد.
گروه بندی گاوها بر اساس شکم زایش، روزهای شیردهی، شیر تولیدی مفید است و برای ایجاد و داشتن مقدار واقعی MUN گروه، حداقل باید از 10 گاو در هر گروه نمونه بگیرید.
MUN در طول روز نوسان می کند و با خوراک و آب مصرفی، زمان شیردوشی، شرایط محیطی، تنش و زمان روز متفاوت خواهد بود. بنابراین، مهم است که نمونه در زمان مناسب شیردوشی، و در همان زمان در آزمون های بعدی گرفته شود.
من چه زمانی باید آزمون MUN بدهم؟
ایده آل این است که هر ماه ما آزمون MUN را انجام دهیم و حداقل هر 3 یا 4 ماه یا هر وقت که اجزای خوراک و  یا روش خوراک دادن تغییر نماید ما باید MUN را اندازه گیری کنیم. مثال هایی از تغییرات معنی دار خوراک عبارتند از: تغییر بیش از 1% مواد مغذی جیره، وقتی اجزای خوراک یا نسبت های اجزای خوراکی تغییر کند، یا وقتی که اندازه ذرات یا سطوح رطوبت جیره تغییر می کند.
برای هر گله باید حدود MUN همان تعریف و مشخص شود. برای اینکار حداقل 6 ماه آزمون MUN باید انجام شود تا این حد نهایی MUN ویژه گله به دست بیاید. این نقطه هدف می تواند برای ایجاد تصمیمات مدیریتی به کار رود.
MUN گله من در چه حدی باید باشد؟
MUN تنوع بسیار زیادی در بین دام ها دارد. به همین خاطر نباید MUN را به صورت انفرادی تفسیر کرد و باید آن را به صورت گروهی بررسی نمود. این گروه باید حداقل از 8 راس دام تشکیل شده باشد. همانطور که گفته شد MUN باید بین 7تا 12 میلی گرم بر دسی لیتر باشد. برخی منابع نشان می دهد که MUN بین 10 تا 16 نشان دهنده همزمانی مناسب کربوهیدرات و پروتئین است.
به عنوان یک قانون سر انگشتی باید گفت که MUN گاوهایی که از یک جیره یکسان تغذیه می کنند حدود 6+ و 6- حول میانگین در نوسان است. یعنی اگر میانگین MUN 12 باشد 95 درصد از گاوهای گروه MUN بین 6 تا 18 خواهند داشت.
آیا تکنیک نمونه گیری می تواند مقادیر MUN را تغییر دهد؟
بله، MUN در اول شیردوشی در بالاترین مقدار خود و در انتهای شیردوشی در پایین ترین مقدار خود می باشد. لذا نمونه ها را خوب باید مخلوط نمایید. گرداندن ویال در دست به خوبی نمونه را به هم نمیزند. بهترین کار ریختن نمونه از ویال اول به ویال دوم و مجددا برگرداندن آن به ویال اول می باشد.

در یک صنعت مدام در حال تغییر، شما هرگز نمیدانید که چه موقع قیمت اقلام خوراکی افزایش می یابد و کِی قیمت شیر کاهش خواهد یافت.

دکتر احسان محجوبی، 26 فروردین 93

در یک صنعت مدام در حال تغییر، شما هرگز نمیدانید که چه موقع قیمت اقلام خوراکی افزایش می یابد و کِی قیمت شیر کاهش خواهد یافت.

به اعتقاد برخی متخصصان «همه کاری که می توانید بکنید این است که برای زمان های چالش برانگیز خود را آماده کنید».

در این مقاله که تا حد زیادی خارج از تخصص بنده است به ذکر نکاتی که اخیرا (سال 2015) در سمیناری در پنسیلوانیا برگزار شده است می پردازیم که به رئوس نکات مربوط در رسیدن به موفقیت بلند مدت در دامداری را خاطر نشان خواهد کرد. در طول این سمینار، دکتر وِلز بر اهمیت داشتن اطلاعات به روز و خوب-مدیریت شده کل دامداری متمرکز شد که همه جنبه های عملکردی و اجرایی را به منظور مدیریت صحیح منابع مالی در بر می گیرد.

وِلز در این سمینار دامداران را به «ضدگلوله کردن» اطلاعات مالی یا توازن مالی دامداری تشویق کرد. دامداران باید اهداف مالی برای خود ایجاد کنند و تجارت خود را طوری مدیریت کنند که در مواقع چالش برانگیز قابل بقا باشد. اما، وقتی هدف تعریف شد، دامداران باید متعهد شوند که آنها را رعایت کنند تا به موفقیت برسند.

پیش از ایجاد هر گونه هدفی، از محیط اطراف خود آگاهی کسب کنید. از منابع و ابزارهای موجود برای بدست آوردن آنالیز کامل مالی دامداری خود استفاده نمایید و نقاط ضعف خود را شناسایی کنید. به محض اینکه شما وضعیت کنونی مالی خود را تعیین کردید، آنگاه شما میتوانید نقشه مالی خود را طراحی کنید.

اهداف مالی

1- مبلغ اضافی سرمایه جاری پس از کسر بدهی (Working capital) = 50 درصد یا میزان بیشتری از هزینه های سالانه

مبلغ اضافی سرمایه جاری پس از کسر بدهی معیاری از نقدینگی فارم است. کل بدهی کنونی فارم از کل دارایی های کنونی فارم کسر می شود تا مبلغ اضافی سرمایه جاری پس از کسر بدهی محاسبه شود. این معیار، توانایی فارم را در پرداخت بدهی های کنونی فارم اندازه گیری می کند.

2- سهم مالک (Owner’s equity) = 50 درصد یا بیشتر از آن

سهم مالک نهاد حقوقی و قانونی تجارت است. اگر درصد آن به زیر 50 سقوط کند، بانک عمده سرمایه گذاری را در فارم به عهده خواهد داشت و لذا اثر بیشتری در تصمیمات تجاری گله ایجاد خواهد کرد. این بیشتر در دامداری های امریکا صادق است هر چند که می توان آن را به ایران نیز تعمیم داد.

این معیار، نمایانگر سرمایه مالک در تجارت منهای سهم مالکان دیگر از تجارت به اضافه درآمد خالص (یا منهای ضرر خالص) از زمان آغاز تجارت است. از لحاظ ریاضی این معیار برابر است با مقدار دارایی ها منهای مقدار بدهی ها.

3- برگشت دارایی (Return on assets) = 6 درصد یا بیشتر

بازگشت دارایی معیاری است از سودآوری فارم و می تواند با تقسیم درآمدهای سال مالی بر کل دارایی ها محاسبه شود.

4- برگشت سرمایه سهامداران (Return on equity) = 16 درصد یا بیشتر

برگشت سرمایه سهامداران معیاری است از سودآوری تجارت. این درصد نشان می دهد که چه مقدار سود از هر دلار (ریال) سهام مالکان ایجاد می شود.

5- نسبت هزینه ها به سود (Expense-to-revenue ratio) = کمتر از 65 درصد

اگر فارم شما نمی تواند به یک نسبت هزینه ها به سود کمتر از 65 درصد برسد، پس دامدار باید عملیات کنونی فارم را مجددا ارزیابی کند. بازده یک عامل کلیدی در کاهش دادن این نسبت است.

6- برداشت خانوادگی (Family withdrawal) = کمتر از 10 درصد

برداشت خانوادگی به عنوان درصدی از درآمد باید کمتر از 10 درصد باشد. اگر آمارها نشان دهد برداشت بیشتر از 10 درصد است، دامداری باید مشخص کند که چه تعداد انسان از درآمدهای فارم دارند زندگی می کنند.

به شدت توصیه می شود که تولیدکنندگان این نسبت ها را به طور منظم محاسبه و با استاندارهای صنعت مقایسه نمایند. با دانستن وضعیت کنونی، دامداران تصمیمات مدیریتی-هزینه ای بهتری خواهند گرفت. فزون بر مدیریت هزینه ها، دامداران باید در کنترل سایر خطرات پیش فعال باشند.

دامداران می توانند هزینه یک پیامد نامطلوب را به شرکت های بیمه منتقل کنند. با خرید بیمه، تولید کنندگان میتواند اثر حوادثی مانند تصادف، فجایع طبیعی، سود کم و افزایش هزینه های دامداری را کاهش دهند.

دامداران افرادی با مسئولیت های بیشمار هستند. دکتر وِلز دامدار را به عنوان فردی که 5 وظیفه خطیر دارد توصیف می کند:

1- مدیر کارخانه یا مدیر تولید

2- مدیر مالی

3- مدیر بازاریابی

4- مدیر خطر

5- مدیر منابع انسانی

دامدار کاردانی که توصیه های مشاوران کلیدی خود را می پذیرد می تواند به سمت داشتن یک تعادل «ضد گلوله» در جهت داشتن یک دامداری موفق و مترقی حرکت کند.

دکتر جاناتان گودسون در طول 20 سال کار مداوم با مشاوران تغذیه گاو شیری 10 عامل موفقیت برای مشاوران تغذیه را ارائه نمود که جنبه های عملی بسیار مفیدی در آن گنجانده است . در این مقاله ما به ارائه آن 10 نکته خواهیم پرداخت.

 

1- ماده خشک مصرفی: اولین چیزی که مشاوران تغذیه باید به آن توجه کنند ماده خشک مصرفی است که همیشه دامداران به دلایل مختلف از اندازه گیری آن فرار می کنند. اولین مرحله برای دانستن ماده خشک مصرفی دانستن ماده خشک اجزای جیره است. این کار به راحتی میتواند در مزرعه و در مدت نیم ساعت با یک آون یا مایکروویو انجام شود. توجه داشته باشید ما همیشه جیره را بر اساس ماده خشک مصرفی مینویسیم در حالی که اکثرا آن را اندازه گیری نمی کنیم. گاوداران اغلب وقتی شیر به اندازه 1.5 کیلو افت می کند مایلند که خوراک را مقصر بدانند!!! البته در بیشتر موارد حق با آنهاست! ولی مشکل اصلی خوراکی است که از مخزن بیرون می آید نه از فیدر شما. ذرت سیلو شده در اغلب موارد مقصر اصلی است. در نظر بگیرید شما 22 کیلو از سیلویی می دهید که ماده خشک آن 25 درصد است (5.5 کیلو ماده خشک سیلو). حالا یک شب باران زیادی می بارد و سطح سیلو را کاملا خیس می کند و ماده خشک آن را به 20 درصد می رساند (4.4 کیلو ماده خشک). شما هنوز به گاوهایتان 22 کیلو سیلو می دهید در حالی که ماده خشک به اندازه 1.1 کیلوگرم کاهش یافته است!!! این یعنی حدود 1.5 مگاکالری انرژی کمتر و حدود 2 کیلو شیر کمتر!! پس اینجا ارزش اندازه گیری ماده خشک مصرفی بیشتر مشخص می شود.

2- آب: همیشه و هر زمانی که بین گاوها قدم می زنید آبخوری ها را بررسی کنید که تمیز باشند. جلبک های سبزی که از کف آبخوری رویش میکنند مصرف آب را به شدت کم می کنند. یک مشت آب بردارید و آن را بو کنید؛ اگر بوی نامطبوعی داشت مطمئن باشید گاوها آن را کم خواهند نوشید. اگر با دامداری هایی کار میکنید که برنامه منظمی در جهت تمیز کردن آبخوریها ندارند، متقاعدشان کنید این کار را انجام بدهند.

3- آب: آیا آبخوری ها به سرعت پر می شوند؟ گاوها در این شرایط ممکن است تلف نشوند ولی اگر سطح آب به قدری پایین باشد که نتوانند از آن به مقدار کافی بنوشند تولید شیر کاهش خواهد یافت. گاوها بین 30 تا 50% از آب مصرفی روزانه شان را ظرف 1 ساعت پس از شیردوشی می نوشند. گاوهای پر تولید به آب بیشتری نیاز دارند. در نتیجه آبخوری های موجود در این اصطبل ها باید بزرگتر باشد و نیز با سرعت بیشتری پر شوند. در بیشتر دامداری ها این وضعیت رعایت نمیشود!!!!

4- آب: اگر به دسته ای از گاوها پس از شیردوشی نگاه کنید میبینید که گاوهای غالب جلوتر از بقیه سر آبخوری هستند و بقیه هم به دنبال آنها. پس از اینکه آنها آب خوردند بقیه شروع به خوردن می کنند و به محض اینکه گاو های غالب به سمت آخور یا فری استال بروند بقیه نیز آنها را دنبال خواهند کرد حتی اگر آب کافی ننوشیده باشند! هیچ مطالعه علمی پشت این قضیه نیست ولی دکتر گودسون این رفتار را مطالعه کرده است. او پس از شیردوشی گاوها را دسته بندی کرده و پس از اینکه همه آنها آب نوشیدند درهای پن ها را باز کرده تا گاوها به هر جایی می خواهند بروند. این امر باعث افزایش تولید شیر شد و او مطمئن است که این افزایش بخاطر افزایش مصرف آب توسط گاوهای ترسوتر بوده است.

5- تغییر جیره وقتی برخی چیزهای دیگر تغییر می کنند: معمولا وقتی هرچیزی تولید شیر را تحت تاثیر قرار می دهد اولین چیزی که دامداران از متخصص تغذیه می خواهند تغییر جیره آنهاست. معمولا چنین تغییری به جز در مورد ماده خشک مصرفی که در بالا گفته شد نادر است. در این مورد شما باید به ساده ترین چیزها توجه کنید. آیا فضای کافی به ازای هر گاو در سر آخور وجود دارد؟ آیا TMR در آخور داغ است؟ آیا خوراک توسط گاوها جدا می شود؟ آیا بهاربند بیش از حد شلوغ است؟

آیا بهاربند گرم است؟ آیا پنکه ها کار میکنند؟ دمای بدن گاوها در نیمه شب به بالاترین حد خود میرسد درست زمانی که برای کاهش هزینه های برق پنکه ها و فن ها خاموش می شوند!!!!! نتیجه این عمل کاهش خوراک مصرفی و تولید شیر است.

هیچ کدام از این دلایل مربوط به خوراک نبودند! پس سعی نکنید با هر تغییری در تولید، جیره را هم تغییر دهید که تجربه به کرات نشان داده در اکثر موارد تغییر جیره شرایط را وخیم تر میکند.

6- متوازن کردن جیره در جیره هایی با ذرت سیلو شده زیاد. زیاد در این مورد به معنی بیش از 27 کیلو سیلو در روز است. اگر ماده خشک سیلو کمتر از 30% باشد شرایط برای جیره نویس سخت تر میشود ( در ایران تقریباً تمامی دامداران از سیلوئی با ماده خشک کمتر از 30 استفاده می کنند). معمولا در مناطق مرطوب این شرایط شاید بیشتر حکمفرما باشد. در این شرایط جابجایی شیردان، اسیدوز تحت بالینی، مشکلات سم و حذف به دلیل مشکلات سم افزایش می یابد. در اولین قدم باید یک برنامه سم چینی منظم داشته باشیم. گام بعدی قرار دادن حمام سم در مسیر برگشت در شیردوشی است که موفقیت آن نسبی است. نیمی از آن باید آهک و نیم دیگر سولفات مس باشد. مشکل دیگر در این گله ها تولید مثل ضعیف است که مشخص نیست دلیل آن جیره پرنشاسته و کم فیبر است یا زخم های سم که موجب کاهش نشان دادن فحلی ایستا می شوند.

7- تنوع در سیلو: همیشه در زمان هایی از سال شرایطی وجود دارد که مصرف سیلو پایین است مثل افزایش تعداد گاوهای تازه زا یا کاهش تعداد گاوهای دوشا و …. این کاهش مصرف سیلو فرصت رشد کپک ها را فراهم میکند. یه قانون سرانگشتی قدیمی می گوید همواره باید 13- 15 سانتی متر از سیلو تراشیده شود تا از این مشکلات تا حدی جلوگیری شود. خیلی از نوساناتی که در خوراک مصرفی دیده می شود از همین مایکوتوکسین های سیلو ناشی می گردد. راه حلی که من از آن بهره برده ام، استفاده از اسپری اسید پروپیونیک بر روی سیلوی تراشیده شده بود و پاسخ آن بسیار مثبت بود. نه تنها ماده خشک سیلو ممکن است متفاوت باشد بلکه ترکیب ماده مغذی سیلوهم تغییر میکند که اغلب به آن توجه نمیکنیم. این فرض که سیلو ترکیب یکنواختی دارد کاملا غلط است. نحوه نمونه گیری از سیلو در مقالات بعدی توضیح داده خواهد شد که بسیار اهمیت دارد و اغلب ندیده گرفته میشود. یکی از بدترین چیزهایی که باید متخصصان تغذیه انجام دهند ولی آنرا از دامدار میخواهند که انجام دهد همین نمونه گیری از سیلو است.

8- تولید مثل: با فرض اینکه شما تمام مواد مغذی لازم برای تولید را فراهم کرده باشید آنگاه تغذیه به خودی خود اثر کمی روی تولید مثل خواهد داشت. شاید بازهم با این شرایط دامدار به شما پیشنهاد دهد که سطح فسفر جیره کم است و باید زیاد شود ولی باید گفت که این یک افسانه قدیمی است!! مدارک مستدلی وجود دارد که وقتی سطوح فسفر NRC تامین شد دیگر فسفر اضافی پیشرفتی حاصل نمیکند. مدارک علمی از اثر انرژی مصرفی بر روی تولید مثل حمایت می کند. مقالات معتبر از نبود رابطه بین تولید مثل و گاوهای پر تولید حمایت می کند. تجربه من هم همین موضوع را ثابت می کند و پر تولید ترین گله ها همان هایی هستند که مشکلات تولید مثلی کمتری دارند و نرخ آبستنی گله در اولین تلقیح بالاست.

تجربه من به من ثابت کرده که همیشه با حذف ترکیباتی که ادعا می شود تولید مثل را بهبود می دهند، نه کاهش تولید شیر داشتم و نه کاهش عملکرد تولید مثلی! همواره از کسانی که این ادعا را دارند بخواهید تا مدارک مستدل علمی و آزمایشات انجام شده بر پایه اطلاعات دقیق را به شما ارئه دهند. در اکثر موارد آنها نم یتوانند چنین داده هایی به شما ارائه کنند.

متخصص تغذیه تنها دو راه برای بهبود عملکرد تولید مثلی دارد: اول دوره انتقال. اگر بنا به هر دلیلی برنامه ای برای دوره انتقال وجود ندارد یا احساس میکنید در جاهایی از برنامه شک و شبهه وجود دارد اول آنرا برطرف کنید. گاوهایی که سریع تر و با کمترین کمک نیروی کارگری زایمان می کنند، از لحاظ تولید مثلی سالم تر و قویتر خواهند بود. دومین عامل، تمرکز و فشار روی تشخیص فحلی است. مسلما این یک عامل مدیریتی است تا تغذیه ای ولی اغلب متخصص تغذیه در این مورد مقصر شناخته می شود. با فحل یاب در مورد نحوه فحل یابی صحبت کنید و اگر لازم است به او آموزش دهید.

مسلما موارد دیگری وجود دارد که بر تولید مثل موثر است ولی دو عامل گفته شده از اهمیت بیشتری برخوردار است. عوامل دیگر مثل:

اسپرم چگونه ذخیره و نگهداری میشود؟
آیا سطح ازت تانک در میزان مناسبی قرار دارد؟
چه کسی عمل تلقیح را انجام می دهد؟
چه مدت پس از تشخیص فحلی عمل تلقیح انجام می گیرد؟

9- تنوع و تغییر در اجزای جیره: ما انواعی از مواد خوراکی را در جیره داریم که هر کدام به اندازه خود تغییر دارند. همه ما ممکن است یک عدد پروتئین خام برای سویا در ذهن داشته باشیم و همیشه هم همان عدد را در جیره نویسی وارد کنیم ولی مسلما این درست نیست. حدس زدن و یا استفاده از مقادیر جدولی ما را گمراه می کند.

10- توانایی در کارکردن در حیطه پارامترهایی که هر دامداری قادر به انجام آنهاست: وارد شدن به یک گله با ایده های بزرگ و پیشنهادات خوب برای پیشرفت، ساده است. مشاوران سخت کار میکنند و از آنها خواسته می شود اعجاب انگیز باشند. تولید شیر، درصد چربی و عملکرد تولید مثلی را بهبود دهند. اما واقعیت این است که برخی دامداری ها و دامداران با تغییر سازگار نیستند! برخی موارد شما می دانید با انجام پاره ای تغییرات پول بیشتری نصیب دامدار میشود ولی او نمی تواند خود را با این تغییرات همگام سازد. مثال های زیادی وجود دارد از اینکه شما میدانید کاری که دامدار میکند اشتباه است ولی نمیتوانید او را متقاعد سازید روشش را عوض کند!! یک مشاور تغذیه همواره در حال فروختن خدمات و مهارت های خود است. به خاطر داشته باشید یک فروشنده هیچ گاه مشتری خود را شرمنده نمیکند! این یک درس بزرگ است.

چرا فکر میکنیم گوساله ها دچار SARA نمی شوند؟ آنها هم ممکن است این ناهنجاری را تجربه کنند.

اثرات مخرب جیره های پرغلاتی (بروز اسیدوز تحت بالینی یا SARA) در گاوهای شیری به روشنی اثبات شده است. وقتی گاوها (و به تعمیم گوساله ها نیز) مقدار زیادی غلات را در یک بازه زمانی کوتاه دریافت کنند، pH شکمبه کاهش می یابد که میتواند منجر به بروز SARA شود. پژوهش ها نشان می دهد که که بسیاری از گوساله ها، اگر نگوییم همه آنها، درجاتی از SARA را در دوره توسعه شکمبه تجربه می کنند. در بسیاری از مقالات SARA به عنوان pH زیر 5/8 تعریف می شود. وقتی که که pH به این حد میرسد هضم الیاف کاهش می یابد و گاو (گوساله) ممکن است است ناهنجاری هایی مثل خوراک زدگی، مدفوع شل و کاهش عملکرد را تجربه کند.

یک مولفه بسیار مشخص SARA بر سلامت حیوان تولید لیپو پلی ساکارید (LPS) است که از مرگ باکتری های گرم منفی بوجود می آید. LPS یا اندوتوکسین پیامی است برای بدن که به بدن می گوید در معرض هجوم عامل خارجی قرار گرفته است و باید برای مقابله با آن آماده باشد. در نتیجه پیامدهای متعددی از این رخداد حاصل می شود که عبارتند از تب، تولید سیتوکین های پیش التهابی، بی اشتهایی، و در موارد شدید، شوک سمی و مرگ. در حالت عادی کمی LPS وجود دارد ولی سیستم روده ای آن را غیر فعال می کند.

درمواردی که ما چالش اسیدوز را داریم (مثل موقعی که مقادیر زیادی نشاسته مصرف می شود) LPS در مایع شکمبه افزایش می یابد و می تواند به مقدار بیشتری وارد خون شود. یکی از راه هایی که می تواند روی این پدیده موثر باشد شل شدن اتصالات محکم بین سلول های اپیتلیوم شکمبه و روده است که در اثر تنش (هر نوع تنشی در دام مثل حضور آنتی ژن ها، میکروارگانیسم ها، سیتوکین ها، سرما/گرما، تغییر در جیره، از شیر گیری و …) ایجاد می شود. افزایش در تراوایی اپیتلیوم منجر به افزایش جذب LPS و ایجاد پاسخ ایمنی در بدن می شود. این پاسخ ایمنی موجب تولید پروتئین های فاز حاد، تغییر در مورد استفاده قرار گرفتن مواد مغذی و کاهش بازده تولید می گردد.

LPS از کجا می آید؟

دانش مرسوم بیان کرده که LPS تولید شده به وسیله مرگ باکتری های شکمبه منشا اصلی LPS است که در نهایت وارد گردش خون شده و موجب کاهش عملکرد می شود. اما داده های اخیر از منبع دیگر LPS نام می برد که از اسیدیته بالای مواد هضمی در روده بزرگ و مرگ باکتری ها در آن نقطه منشا می گیرد. نشاسته ای که به طور کامل در شکمبه و روده کوچک هضم نشده و به روده بزرگ می رسد، در آنجا تخمیر می شود و ممکن است LPS حاصل از مرگ باکتری ها در آن نقطه جذب خون گردد.

چه اثراتی بر روی گوساله دارد؟

اگرچه مدارک بسیار روشنی وجود دارد که SARA در گاوها وجود دارد و می تواند اثرات مخربی روی سلامت آنها ایجاد کند، ولی داده های محدودی در مورد اثرات مشابه SARA در گوساله وجود دارد. با این وجود، پیشنهاداتی وجود دارد که حاکی از مکانیسم های فیزیولوژیکی مشابه است که می تواند در گوساله نقش بازی کند. بلافاصله بعد از شیرگیری، مصرف استارتر در گوساله چندین برابر می شود. این موجب افزایش 2 یا 3 برابری در حجم کربوهیدرات ورودی به شکمبه و باکتری هایی که آن را هضم می کنند می شود. چون باکتری ها از همان ابتدا به تخمیر نشاسته و الیاف سازگار هستند، تخمیر این حجم زیاد از کربوهیدرات وارده موجب افزایش VFA، پروتئین میکروبی و احتمالا LPS می گردد. ترکیبی از اثرات کاهش pH، اسیدیته بالا، و تولید LPS می تواند موجب انتقال باکتری ها از عرض دیواره شکمبه، توسعه پاراکراتوز شکمبه و آبسه های کبدی شود. هیچ کدام از این اثرات برای گوساله سودمند نیستند. وقتی استارتر گوساله حاوی مقادیر زیادی نشاسته است، سناریویی مثل زیر ممکن است رخ دهد:

افزایش سریع در مصرف استارتر با از شیرگیری. چون استارتر مقدار زیادی نشاسته دارد، ممکن است مقدار زیادی نشاسسته از تخمیر در شکمبه فرار کرده و به روده بزرگ برسد. نشاسته بیشتر در روده بزرگ منجر به تولید بیشتر LPS و در نهایت آسیب به دام می گردد. از شیرگیری به تنهایی موجب کاهش عملکرد سیستم ایمنی می شود. حال در این شرایط افزایش مصرف کنسانتره و نشاسته هم چالش دیگری است که گوساله با آن روبرو میشود و پیامد آن افت عملکرد است. اخیرا گروهی از پژوهشگران افزایش در پروتئین های فاز حاد، TNFa و سایر نشانگرهای التهاب را گوساله های تازه از شیرگیرفته نشان داده اند.

دوره انتقال حساسترین مرحله زندگی گاو شیری است و گوش زد کردن نکاتی در مورد ان همواره اهمیت دارد و خالی از لطف نیست.

 در این مقاله به برخی از جنبه های آن اشاره می کنیم هرچند که ممکن است برای برخی خوانندگان تکراری و کم اهمیت به نظر برسد.

انجام کارهای صحیح برای گاوهای شیری تازه زا برای به رسیدن به گاوهایی با یک شروع خوب لازم است.

تغذیه و شیوه های مدیریتی گاوهای اوایل دوره شیردهی، به ویژه گاوتازه زا می تواند تاثیر قابل توجهی بر سلامت گاو، رفاه، تولید شیر در آینده و عملکرد تولید مثلی داشته باشد. همه این موارد به طور مستقیم سودآوری بالقوه گاو را تحت تاثیر قرار می دهد. در هنگام مدیریت گاوهای تازه زا، لازم است که آنها شروع خوبی بعد از زایمان داشته باشند. گاوهای اوایل دوره شیردهی، به خصوص درست بعد از زایمان، نیازمند آنند که طوری ادراه شوند که خوب بخورند، علاوه بر اینکه پیش از زایمان نیز به منظور جلوگیری از بیماری یا اختلالات متابولیکی مانند تب شیر، جابجایی شیردان (DA)، و یا جفت ماندگی خوب مدیریت و تغذیه شده باشند.

برنامه های تغذیه ای و مدیریتی گاوهای تازه زا

یکی از نکات کلیدی در مدیریت گاوهای تازه زا، صرف زمان برای مشاهده و رویت این گاوها می باشد.  مشاهده دقیق این گاوها راهی موفقیت آمیز در تشخیص زود هنگام بیماری ها در اختیار شما می گذارد به طوری که شما قادر خواهید بود در مراحل اولیه بیماری آن را درمان کنید.

به دلایل زیر باید گاوخای تازه زا را نگاه کنید: 1) اطمینان از اینکه آنها لقمه بالا آورده را نشخوار می کنند، 2) ببینید که آنها غذای خود را می خورند، 3) مطمئن شوید که دمای بدنشان، حرکات شکمبه، و ترشحات رحمی آنها طبیعی باشد.

گاوهای تازه زا نباید با گاوهای بیمار در یک جا نگهداری شوند. اطمینان حاصل کنید که بهترین چیزها برای گاو تازه زا باشد، آسایش گاو و کافی بودن خوراک تازه در آخور و فضای مناسب آخور و دسترسی آسان به آب تازه و تمیز و خنک از موارد حیاتی هستند. این بهاربند نباید شلوغ باشد و حتی ناحیه انتظار شیردوشی برای این گاوها نیز نباید متراکم باشد. فراهم کردن محیطی تازه برای آنها به منظورجلوگیری از ورم پستان حیاتی است. بخاطر داشته باشید که گاوهای تازه زا 10 روز پیش و پس از زایمان سیستم ایمنی ضعیف تری دارند.

جلوگیری از بیماری های گاو تازه زا

دومین نکته کلیدی در مدیریت گاو تازه زا  ممانعت از بیماری های متابولیکی است.  متاسفانه مشکلات پیرامون زایش معمولا حالتی مثل بازی دومینو را نشان می دهند، بدین معنی که یک بیماری منجر به بیماری دیگر و آن یک منجر به بیماری بعدی خواهد شد. برای مثال، تب شیر در گاو، یا بالینی و یا تحت بالینی (که شما علایم ظاهری آنها را نمیبینید)، وقوع سخت زایی را در حد 4.2 برابر افزایش می دهد و احتمال اینکه آن گاو جفت ماندگی بگیرد را 2 برابر می نماید. جفت ماندگی به نوبه خود، احتمال ورم پستان یا عفونت های رحمی را به اندازه 6 برابر افزایش می دهد!

از تنش حرارتی در این گروه بکاهید! در گاوداری های صنعتی بسیاری در کشورمان این امر رعایت نمیشود و تنها گروه های پر تولید مجهز به فن و تجهیزات خنک کننده هستند.

پیشگیری از این ناهنجاری ها با مدیریت گاو پیش از زایمان تا حدی امکان پذیر است. فضای آخور اضافی ( 80 % تراکم گاو) می تواند به کاهش تنش و افزایش ماده خشک مصرفی پیش از زایش کمک نماید. فضای توصیه شده به ازای هر راس حدود 76 سانتی متر است. یعنی اگر شما 10 راس گاو انتظار زایش دارید حداقل فضای آخور باید 7.5 متر باشد. ماده خشک بیشتر در قبل از زایش موجب ناده خشک مصرفی بیشتر در پس از زایش می گردد. جیره های پیش از زایش باید از فیبر کافی و نه زیاد برخوردار باشند. جیره های پیش از زایش باید پتاسیم کمی داشته باشند. ذرت سیلو شده یک خوراک کم پتاسیم است و از این رو در جیره های پیش از زایش به درستی وارد می گردد.

پرورش گوساله یک تجارت سودآور است. این تجارت یتواند سودآور تر و پر بازده تر باشد، اگر 10 نکته زیر رعایت شود:

پرورش گوساله یک تجارت سودآور است. این تجارت یتواند سودآور تر و پر بازده تر باشد، اگر 10 نکته زیر رعایت شود:

1- انتخاب گوساله:

برای داشتن یک یک تجارت پربازده، خریداری گوساله هایی با کیفیت از اهمیت بالایی برخوردار است. یک گوساله خوب باید ویژگی های زیر را دارا باشد:

• حدااقل میانگین وزن آنها نباید از 40 کیلوگرم تجاوز نماید.
• از گوساله های دو قلو یا بیمار دوری نمایید.
• میانگین سن نباید از 5 روز بیشتر باشد.
• بند ناف باید خشک و تمیز باشد.
• گوساله ها باید فعال و شاداب باشند.

2- آغوز:

به منظور حصول بهترین نتیجه، دادن 4 لیتر آغوز پس از تولد اهمیت زیادی دارد.

3- وارد شدن به بهاربند:

نکات زیر باید دنبال شود:

• سلامت گوساله باید بررسی شود.
• در هنگام جابجایی گوساله ها، مهم است که وسیله نقلیه با ورق های مقاوم به تغییرات آب و هوایی پوشش دار شده باشد. کف ماشین را تمیز و در حدود 10 سانتی متر کاه بریزید.
• از اسپری ید در وسیله نقلیه مطمئن شوید.
• هنگام ورود به اصطبل، به گوساله اها اجازه دهید استراحت کنند
• الکترولیت ها را به عنوان یک خوراک برای 12 ساعت پس از تولد فراهم آورید.

 

4- اندازه گوساله دانی:

چند نکته مهم زیر را دنبال کنید:

• 1.5 تا 2.5 متر مربع فضا برای هر گوساله فراهم نمایید.
• در یک دسته حداکثر 10 گوساله نگه داری نمایید.
• حداکثر 100 گوساله در هر اصطبل نگه دارید.
• گوساله های جدید را با گوساله های قدیمی مخلوط نکنید.

5- جایگاه مسقف برای گوساله ها:

• گوساله ها باید در مکان آزاد و خشک به مدت حداقل 3 هفته نگهداری شوند.
• کف باید با خاک یا شن پوشیده شود و به منظور زهکشی باید  شیب ملایمی در کف وجود داشته باشد.
• از کاه یا خاک اره تمیز به ضخامت حداقل 20 سانتی متر استفاده کنید.
• به منظور جلوگیری از انتشار بیماری از ورود پرنده ها به داخل مکان مسقف نگهداری گوساله ها اجتناب نمایید.
• در نواحی خوراک دادن از عرضه آب جلوگیری نمایید (به دلیل اینکه گوساله ها آب را به آخورها منتقل کرده و مقدمات رشد کپک ها را فراهم می کنند).

6- تهویه و زهکشی:

• برای دفع گازها نیازمند یک سیستم تهویه بسیار قوی هستیم.
• یک سیستم تهویه قابل تنظیم مورد نیاز است.
• سیستم زهکشی مناسب به کاهش بیماری های برخواسته از رطوبت کمک می کند.

7- زمانبندی خوراک دادن:

• همه گوساله ها به شیر نیاز دارند. معمولا 10% وزن بدن (یعنی اگر گوساله 40 کیلوگرم باشد، 4 لیتر شیر نیاز است) به آنها شر داده می شود.
• از جایگزین شیر استفاده کنید و مطابق با توصیه های روی بسته بندی آن را مخلوط نمایید.

8- شیر و ظروف تحویل شیر

• حداقل 2 بار در روز شیر با کیفیت به گوساله های جوان بدهید.
• شیر و سایر مواد خوراکی باید گرم و دمایی در حدود 40 درجه سانتی گراد داشته باشند.

9- کنسانتره ها و علوفه:

•  آب تازه و تمیز در اختیار گوساله قرار دهید.
• مکمل ها را حداقل به مدت یک ماه در غالب خوراک به گوساله بدهید.

10- سلامت دام

تمیز کردن مکان نگهداری گوساله ها بسیار مهم است. تمام ظروفی که گویاله درآن خوراک می خورد باید تمیز باشد. دوباره تاکید می شود که زهکشی مناسب از مهمترین موارد در جایگاه گوساله است و در سلامت آن نقش اساسی دارد.